piątek, 1 marca 2013

Namibia

Namibia(Republika Namibii,ang.Republic of Namibia,afrik.Republiek van Namibië,niem.Republik Namibia)państwo w południowo-zachodniej Afryce,leżące nad Oceanem Atlantyckim(długość wybrzeża 1572 km).Graniczy z Angolą(długość granicy 1376 km),Botswaną(1360 km),RPA(967 km)oraz Zambią(233 km).Do 1968 Namibia funkcjonowała pod nazwą Afryka Południowo-Zachodnia.

Geografia

Większość powierzchni Namibii zajmuje rozległy wewnętrzny płaskowyż,położony na wysokości 700-1500 m n.p.m.Jego najwyższym punktem jest szczyt Brandberg 2574 m n.p.m.Płaskowyż opada na zachodzie stromym progiem ku wąskiej nadbrzeżnej nizinie,gdzie ciągnie się pustynia Namib.Na południu płaskowyż ogranicza dolina rzeki Oranje,a od wschodu kotlina Kalahari.Klimat Namibii to klimat zwrotnikowy.Na wybrzeżu,gdzie zaznacza się wpływ chłodnego prądu morskiego Prądu Benguelskiego,opady nie przekraczają 50 mm.W głębi lądu wzrastają i dochodzą do 500 mm we wschodniej części kraju.Z tego względu sieć rzeczna jest bardzo uboga,poza jedynie rzekami granicznymi:Oranje na południu,Kunene na północy oraz Okawango i Zambezi w północno-wschodniej części kraju,gdzie Namibia wcina się wąskim pasem zwanym Caprivi między terytoria Angoli,Zambii i Botswany.Główne miasto kraju,stolica Windhoek,znajduje się w centrum kraju.Inne ważne miasta:Walvis Bay,Swakopmund,Luderitz(wszystkie położone na wybrzeżu),Rundu,Oshakati,Katima Mulilo,Rehoboth,Otjiwarongo,Grootfontein,Tsumeb i Keetmanshoop.

Historia

Pierwszymi ludźmi,którzy zamieszkiwali tereny obecnej Namibii,byli prawdopodobnie Buszmeni(w języku miejscowym zwani San),którzy przybyli tu prawdopodobnie w I tysiącleciu p.n.e.W I tysiącleciu n.e.Na terenie obecnej Namibii osiedlił się pokrewny Buszmenom lud Sana,a następnie koczowniczy pasterze,Hotentoci,opanowali północne i północno-wschodnie rejony kraju.Przez wiele lat Namibia była pomijana przez europejskich badaczy i odkrywców z powodu trudno dostępnego wybrzeża,pustynnych i skalistych terenów.Dopiero w XV wieku przybyli tu portugalscy poszukiwacze,a później Holendrzy.W latach 60.I 70.XVIII wieku ekspedycje holenderskie,podejmowane na zlecenie Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej,torowały drogę myśliwym,kupcom i poszukiwaczom złota z Kolonii Przylądkowej.Pod koniec XVIII wieku Holendrzy opanowali Zatokę Wielorybią i wyspę Halifax,które wkrótce zostały im odebrane przez Brytyjczyków.Terytorium obecnej Namibii od 1884 stanowiło niemiecką kolonię o nazwie Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia.W latach 1903-1906 toczyło się stłumione przez wojska kolonialne powstania ludów Nama i Herero.W 1915 Afrykę Południowo-Zachodnią zajęły wojska południowoafrykańskie,a w 1920 kolonia stała się terytorium mandatowym RPA.W 1959 powstało SWAPO Organizacja Ludu Afryki Południowo-Zachodniej,która rozpoczęła walkę wyzwoleńczą.ONZ w 1968 zmieniło nazwę kraju na"Namibia"i unieważniło mandat RPA do zarządzania krajem;RPA nie uznała tych decyzji i kontynuowała kontrolę nad krajem.W 1988 układ pokojowy przewidywał niepodległość kraju;w następnym roku wycofane zostały wszystkie jednostki wojskowe RPA i przeprowadzone wolne wybory.21 Marca 1990 Namibia uzyskała niepodległość.

Ustrój polityczny

Namibia jest republiką,członkiem Wspólnoty Narodów.Zgodnie z konstytucją z 9 lutego 1990 głową państwa oraz szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję.Prezydent powołuje rząd z premierem na czele spośród członków niższej izby parlamentu Zgromadzenia Narodowego.Parlament jest dwuizbowy.W izbie wyższej Radzie Narodowej zasiada 26 członków,po 2 z każdego regionu,wybieranych przez Rady Regionalne spośród swoich członków na 6-letnią kadencję.W izbie niższej Zgromadzeniu Narodowym,zasiada 72 członków,wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję.Prezydent może delegować do 6 przedstawicieli do Zgromadzenia Narodowego,jednak mają oni jedynie status obserwatorów z głosem doradczym.

Podział administracyjny

Namibia podzielona jest na 13 regionów:Caprivi,Erongo,Hardap,Karas,Kavango,Khomas,Kunene,Ohangwena,Omaheke,Omusati,Oshana,Otjikoto i Otjozondjupa i 107 okręgów.

Społeczeństwo

Demografia

Namibia charakteryzuje się wysokim jak na Afrykę odsetkiem ludności białej 6%,tyleż Mulatów.Połowa obywateli Namibii należy do jednego z trzech Kościołów Ewangelicko-Luterańskich,będących obecnie w trakcie jednoczenia struktur kościelnych.Językami używanymi na co dzień przez białych są język afrikaans(ok.70%) i język niemiecki(ok.30%).Połowa ludności kraju posługuje się jako drugim afrikaans.

Święta państwowe

Data Polska nazwa Nazwa oficjalna

1 stycznia Nowy Rok New Year's Day

21 marca Święto Niepodległości Independence Day

Marzec-kwiecień Wielki Piątek Good Friday

Marzec-kwiecień Poniedziałek wielkanocny Easter Monday

1 maja Święto Pracy Workers Day

4 maja Święto Cassingi Cassinga Day

25 maja Dzień Afryki Africa Day

Kwiecień-maj Wniebowstąpienie Ascension Day

26 sierpnia Dzień Bohaterów Heroes Day

10 grudnia Dzień Praw Człowieka Human Rights Day

25 grudnia Boże Narodzenie Christmas Day

26 grudnia 2.Dzień Bożego Narodzenia Family Day

9 lutego będącego w Namibii Świętem Konstytucji oraz 24 października będące Dniem ONZ nie są oficjalnymi świętami państwowymi,ale zwykle są obchodzone uroczyście.

Języki

Urzędowym językiem jest angielski.Do 1990 roku były nimi niemiecki oraz afrikaans.Na długo przed wyzwoleniem kraju spod władzy RPA,SWAPO zadecydowało,iż Namibia będzie jednojęzyczna,świadomie przedkładając tę drogę nad wybory sąsiadów,które postrzegało jako"zamierzoną politykę fragmentacji etnolingwistycznej".Na tej podstawie angielski zyskał status języka oficjalnego,zaś niemiecki,afrikaans i ovambo języków regionalnych.Językami z grupy ovambo posługuje się 48% ludności,11% używa języka nama,kolejne 11% mówi w afrikaans,10% używa języka herero;angielski,oficjalny język republiki,jest mową ojczystą dla zaledwie 1% populacji.Wśród białych 60% używa afrikaans,2% niemieckiego,7% angielskiego i 1% portugalskiego.

Religia(2000)

·Protestantyzm:56,43%

·Luteranizm:31%

·Anglikanizm:3,4%

·Kalwinizm:3,3%

·Zjednoczenie Protestanckie:2%

·Zielonoświątkowcy:1,62%

·Kościół Adwentystów Dnia Siódmego:1,3%

·Kościół Ovambo:1,2%

·Katolicyzm:15,9%

·Animizm:15%

·Świadkowie Jehowy:0,22%

Gospodarka

Gospodarka Namibii jest ściśle powiązana z gospodarką RPA,co wynika ze wspólnej historii.Na całość składają się przede wszystkim zarobki z górnictwa(12,4% pkb w 2007 r.),rolnictwa(9,5%)oraz produkcji(15,4%).W kwestii przychodu,górnictwo jest głównym kontrybutorem,przynosząc 25% dochodu narodowego.Namibia jest czwartym największym eksporterem minerałów nieopałowych w Afryce oraz piątym największym na świecie producentem uranu.Dzięki pokaźnym inwestycjom w tej dziedzinie,Namibia ma w 2015 zostać największym eksporterem tego pierwiastka.Kraj posiada także liczne aluwialne złoża diamentów,ołowiu,cynku,cyny,srebra oraz wolframu.Namibia ma dość wysoką stopę bezrobocia,która wyniosła 20,2% w 2000 roku,21,9% w 2004 i 29,4% w 2008.Około połowy społeczeństwa żyje poniżej poziomu nędzy(ok.1,25$ dziennie).Namibia jest krajem o najwyższym współczynniku nierówności społecznej na świecie,sięgającym 70,7 według The World Factbook lub nawet 74,3 według raportu ONZ.Średnie dochody w grupie 10% najwięcej zarabiających są prawie 50 razy większe,niż w grupie 10% najmniej zarabiających.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz