piątek, 1 marca 2013

Kuba

Republika Kuby(nazwa oficjalna República de Cuba)państwo w Ameryce Środkowej położone na Morzu Karaibskim w archipelagu Wielkich Antyli.Państwo to składa się z wyspy o nazwie Kuba oraz szeregu otaczających ją mniejszych wysepek,z których największą jest Isla de la Juventud.Stolicą Kuby jest Hawana,a największe miasta to:Santiago de Cuba,Camagüey,Holguin,Guantánamo,Santa Clara.
Geografia

·Długość granic:0(nie graniczy z żadnym państwem,Baza Guantanamo jest wydzierżawiona USA);

·Długość wybrzeża:3736 km;

·Najniższy punkt:0 m n.p.m.(Morze Karaibskie);

·Najwyższy punkt:Pico Turquino(1974 m n.p.m.)
Kuba to największa z wysp karaibskich,a na liście największych wysp świata zajmuje 16.Miejsce.Otoczona jest 1600 wysepkami,skałami i rafami(największa wyspa Isla de la Juventud,do 1978 r.nazywająca się Pinos 3056 km2).Otaczające Kubę głębiny morskie sięgają 7000 m.Od Florydy oddziela ją Cieśnina Florydzka,od Meksyku Cieśnina Jukatańska,od San Domingo Cieśnina Zawietrzna.Brzegi dobrze rozwinięte obfitują w liczne zatoki.Okoliczne wyspy tworzą archipelagi takie jak:Jardines de la Reina,Los Canarreos,Los Colorados,Sabana-Camagüey.Większość wyspy zajmuje nizina.W południowo-zachodniej części wznoszą się wapienne góry Sierra de los Organos.Wzdłuż południowych wybrzeży ciągnie się łańcuch gór Sierra Maestra z najwyższym szczytem Kuby Pico Turquino(1974 m).Klimat podzwrotnikowy,z przeciętną opadów 1000–1500 mm.Pora deszczowa występuje między majem a październikiem.Średnie temperatury wynoszą w styczniu 20–24 stopnie Celsjusza,w gorącym sierpniu 25–28 stopni C.Jesienią dość często występują huragany.Główne miasta:Hawana,Santiago de Cuba,Guantánamo,Bayamo,Santa Clara,Cienfuegos,Holguín,Camagüey,Pinar del Río,Matanzas,Las Tunas,Trinidad.Na największej wyspie,Kubie,płynie ponad 200 rzek,jednak ich łączna długość nie przekracza 2500 km.Od czasu masowych wyrębów lasów przez Hiszpanów i wprowadzenia na równinach monokultur rolniczych,ilość wody w rzekach gwałtownie zmalała.Największa rzeka Kuby,Rio Cauto,która była żeglowna jeszcze przez dziesiątki lat po osiedleniu się tu Europejczyków,jest dzisiaj płytka i ledwie co płynie.
Historia Kuby
Pierwotnie Kuba była zamieszkiwana przez plemiona przybyłe z Ameryki Południowej przez Antyle.Pierwszymi mieszkańcami Kuby byli Indianie Guanahatabey,którzy przywędrowali na wyspę ok.3000 r.p.n.e.W późniejszym okresie pojawiło się plemię,Ciboney(Sibonejów)a następnie zachodnią i środkową Kubę zasiedlili Tainowie(Indianie Taino)(ok.1100 r.p.n.e.).W okresie poprzedzającym kolonizację wyspę zamieszkiwało ponad 100 tys.Indian.Wyspa Kuba została odkryta przez Krzysztofa Kolumba podczas jego pierwszej wyprawy.28 Października 1492 Kolumb wylądował na wyspie nadając jej nazwę Juana(na cześć ówczesnego księcia Asturii Jana).W 1511 Diego Velázquez de Cuéllar otrzymał zadanie podbicia Kuby,czego dokonał w krótkim czasie,łamiąc opór tubylców.W następnych latach Velázquez założył kilka kubańskich miast(m.in.Hawanę,Trinidad de Cuba,Baracoa,Bayamo).W 1521 Kuba została włączona do wicekrólestwa Nowej Hiszpanii.Kolonizacja w ciągu 50 lat doprowadziła do całkowitej zagłady miejscowej ludności(1560).Ponieważ na wyspie powstawało coraz więcej plantacji trzciny cukrowej i brakowało rąk do pracy,zaczęto sprowadzać niewolników z Afryki.Dalszy rozwój wyspy w XVII i XVIII wieku spowodował powstanie tam centrum handlu niewolnikami,a także nowych upraw plantacyjnych tytoniu i kawy.W 1762 Kuba została zdobyta przez Anglię,która po roku oddała ją Hiszpanii za Florydę.Zakaz importu niewolników wprowadzono w 1865,jednak samo niewolnictwo zniesiono dopiero w 1880.W 1894 wybuchło trwające z przerwami 30 lat powstanie niepodległościowe.José Martí,kubański bohater narodowy,wylądował na wyspie 11 kwietnia 1895 ze zbrojnym oddziałem kubańskich emigrantów.Jego celem było wywołanie antyhiszpańskiego powstania i zdobycie niepodległości.Przeciwstawiał się on również amerykańskim planom aneksji Kuby.Zginął w bitwie z oddziałami hiszpańskimi pod Dos Rios.W 1898 w wyniku wojny morskiej amerykańsko-hiszpańskiej i interwencji USA doszło do zajęcia wyspy.12 Sierpnia 1898 Hiszpania rozpoczęła rokowania o pokój,który zawarto 10 grudnia 1898 w Paryżu.USA objęły Kubę faktycznym protektoratem,nie doprowadzając do jej niepodległości.Protekcja USA wymusiła na Hiszpanii rezygnację ze spłaty długu ciążącego na kolonii.W 1902 proklamowano niepodległą republikę,nadal nadzorowaną przez USA,które miały znaczne wpływy na politykę tego państwa aż do 1956.Polegało to między innymi na wymuszeniu przyjęcia tzw."poprawki Platta"(pozostającej w mocy do 1934),która zapewniała kontrolę USA nad polityką rządu kubańskiego,a także zapewniała USA prawo do posiadania bazy wojskowej Guantanamo.W okresie międzywojennym miały miejsce napięcia społeczne spowodowane kryzysem na rynku cukru,jednego z podstawowych towarów eksportowych Kuby.Doprowadziło to do objęcia władzy przez dyktatora generała Gerardo Machado y Moralesa w 1925.Został on obalony w 1933 w wyniku wojskowego zamachu stanu(tzw.bunt sierżantów kierowany przez Fulgencio Batistę).W latach 1940–1944 władzę na Kubie sprawował proamerykański prezydent(późniejszy dyktator)Fulgencio Batista.W skutek porażki w wyborach w 1952 doprowadza on do zamachu stanu i zostaje dyktatorem.Od 1956 nasiliły się ruchy opozycyjne.Część z nich przekształciła się w ruch partyzancki(tzw.Ruch 26 Lipca)pod kierownictwem Fidela Castro.Walka partyzancka doprowadziła do upadku Batisty i wkroczenia partyzantów do Hawany 1 stycznia 1959.Castro został premierem.Znacjonalizował przemysł,banki i skonfiskował własność amerykańskich firm i obywateli.Doprowadził także do realizacji reformy rolnej,przeprowadzonej bez odszkodowania(na mocy ustaw z 1959 i 1963)za utracone tereny.W 1961 rozpoczęto także kampanię alfabetyzacji,mającą na celu upowszechnienie umiejętności czytania i pisania.Po pewnym czasie Kuba rządzona przez Castro nawiązała sojusz z ZSRR.17-19 kwietnia 1961 doszło do zorganizowanej przez CIA inwazji uchodźców kubańskich w Zatoce Świń.Okazała się ona całkowitym fiaskiem,a w rezultacie nacjonalizacji i konfliktu Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Kubą.W 1962 USA wprowadziły embargo handlowe i blokadę morską Kuby i wpisały to państwo na listę krajów popierających terroryzm.W październiku 1962 miał miejsce tzw.kryzys kubański,mający swoje źródło w obecności wojskowej ZSRR na wyspie i realnemu zagrożeniu terytorium USA poprzez zainstalowanie na wyspie radzieckich wyrzutni rakiet z głowicami jądrowymi,który nieomal doprowadził do wybuchu wojny światowej.W 1961 na Kubie wprowadzono system monopartyjny,jedynym legalnie działającym ugrupowaniem politycznym stała się Komunistyczna Partia Kuby.Od 1959 rozpoczęła działalność opozycja działająca przeciwko rządom Fidela Castro,która w połowie lat 60.Nabrała charakteru konspiracji i antykomunistycznej partyzantki.Jej siedzibą stał się masyw górski Escambray,gdzie dochodziło do starć z wojskiem i policją,chcących zlikwidować opór sił opozycyjnych.Opór opozycji został złamany w kilka lat po przejęciu władzy w 1959,w efekcie musiała ona kontynuować działalność na emigracji.W latach 60.I 70.Kuba była militarnie,gospodarczo i finansowo wspierana przez ZSRR,a w roku 1972 przystąpiła do RWPG.Zdecydowana większość obrotów handlowych,od 80 do 85%,stanowiły transakcje z członkami tej organizacji zrzeszającej kraje bloku wschodniego.Jednocześnie wprowadzano w życie nierealne projekty gospodarcze,od 1968 rozpoczęto program przekształcenia Kuby w światowego potentata w produkcji cukru(w założeniach miało to rozwiązać problemy ekonomiczne i stanowić początek industrializacji),który jednak wraz z innymi niecelowymi inwestycjami pogłębiał stopniowo problemy gospodarcze.Narastający kryzys gospodarczy został spowodowany głównie postępującym upadkiem bloku wschodniego,będącym głównym rynkiem zbytu(87% eksportu),utratą ogromnych dotacji ZSRR w postaci pomocy surowcowej,wojskowej i żywnościowej(do 1980 ZSRR przekazał Kubie świadczenia o wartości ok.100 miliardów dolarów),"burzą stulecia"(szacuje się,że straty nią spowodowane wyniosły ok.1 mld dolarów)oraz nasileniem amerykańskiej blokady wyspy,spadkiem cen cukru i niklu(dwa główne towary eksportowe Kuby)na światowych rynkach,oraz spadającym poziomem i niskim zróżnicowaniem produkcji krajowej.Czynniki te doprowadziły w rezultacie do upadku nieefektywnej gospodarki planowej w 1991,szybkiego wzrostu bezrobocia(z 8% do 36,5%) i praktycznie zahamowania wzrostu gospodarczego na Kubie.W 1974 Kuba została członkiem ruchu państw niezaangażowanych.W 1976 uchwalono kubańską konstytucję,zezwolono także na pierwsze po rewolucji wybory pośrednie do parlamentu.Działania te zmierzały do zinstytucjonalizowania rewolucji,jednak pełnię władzy politycznej i wojskowej uzyskał ostatecznie Fidel Castro.W latach 70.Kuba podejmowała działania mające rozszerzyć rewolucję(tzw.eksport rewolucji),organizując,wspierając wojskowo,wywiadowczo(m.in.przez wysyłanie agentów) i logistycznie ruchy partyzanckie o charakterze marksistowskim w Ameryce Łacińskiej,m.in.w 1979 w Nikaragui i w 1980 na Grenadzie.Władze kubańskie wspierały także prokomunistyczne ugrupowania w Azji i Afryce szczególne zaangażowanie wojskowe Kuby miało miejsce od 1975 w Angoli.W 1992 Fidel Castro doprowadził do zmian w konstytucji,które dawały mu prawo do wprowadzenia stanu wyjątkowego i wprowadziła bezpośrednie wybory do parlamentu(obowiązujące od 1993),które jednak nadal nie dopuszczały opozycji do wyborów.Konstytucja określiła również prywatną działalność gospodarczą oraz swobodę praktykowania religii.Kryzys wymusił reglamentację żywności począwszy od 1993,a gospodarce kubańskiej zaczął doskwierać brak ropy.W 1994 podjęto działania,mające pozyskać kapitały zagraniczne,w celu rozwiązania coraz większych problemów gospodarczych.Starania te zakończyły się podpisaniem porozumień handlowych i inwestycyjnych z krajami członkowskimi Unii Europejskiej w 1996.Od 1997 reformy te przyniosły pewne sukcesy gospodarcze(m.in.spadek bezrobocia do poziomu 4-5%),a do 2000 skończyły się problemy z ropą naftową(krajowe wydobycie tego surowca pokrywa jedynie 20% zapotrzebowania Kuby),dostarczaną gł.przez Wenezuelę w zamian za leczenie Wenezuelczyków na wyspie(Kuba ma najwięcej lekarzy przypadających na jednego obywatela).Od czasu zmiany ustroju wielu Kubańczyków w sposób legalny lub nie starało się wyemigrować do USA.Pierwsza fala emigracji nastąpiła po przejęciu władzy przez Castro,druga w latach 1965–1973(300 tys.),a następna duża fala to zaplanowana przez Castro na początku lat 80.XX wieku akcja wypuszczenia przeciwników systemu.Opuściło wtedy Kubę w kierunku Florydy ponad 120 tys.emigrantów(marielitos od portu Mariel,z którego wypływali).Władze ze względów propagandowych dołączyły do grup uciekinierów drobnych przestępców i pacjentów zakładów psychiatrycznych.Ogółem,od roku 1959 do 2000,Kubę opuściło z powodów politycznych lub ekonomicznych około 1,5 miliona ludzi.Porozumienie z 1995 podpisane przez Kubę ze Stanami Zjednoczonymi(regulujące kwestie embarga gospodarczego),zapobiegło kolejnemu kryzysowi migracyjnemu.W 1998 wyspę odwiedził papież Jan Paweł II,co spowodowało uregulowanie wzajemnych relacji między państwem a Kościołem oraz poprawiło niekorzystny wizerunek Kuby za granicą.Kolejne lata stały pod znakiem nieudanych prób normalizacji stosunków z USA,pogorszone konfliktem wokół Eliana Gonzaleza,zestrzeleniem dwóch amerykańskich awionetek,wciąż zdarzającymi się represjami kubańskich dysydentów i naciskami antycastrowskiego lobby kubańskiego z Florydy.
Demografia
Społeczeństwo Kuby jest wielorasowe;obecnie ok.65% populacji stanowią biali,10% Murzyni,a ok.25% Mulaci;ponadto na wyspie żyją też Azjaci,zwłaszcza Chińczycy.Systematycznie wzrasta udział Mulatów w społeczeństwie,kosztem obu ras głównych.Kuba liczy ponad 11,5 milionów mieszkańców.Nie ma wśród dzisiejszej ludności Kuby potomków jej rdzennego ludu Arawaków.Na Kubie odnotowuje się najniższą liczbę urodzeń w Ameryce Łacińskiej(1,6 dziecka na kobietę).Odsetek ludzi z wyższym wykształceniem należy do największych na świecie,na edukację na Kubie przeznaczanego jest 10% PNB.Kontakty homoseksualne są legalne na Kubie.Pod koniec lat osiemdziesiątych Fidel Castro i przewodnicząca Kubańskiej Federacji Kobiet(Federación de Mujeres Cubanas)Vilma Espín wypowiedzieli się oficjalnie przeciwko dyskryminacji gejów i lesbijek.W czerwcu 2008 roku,parlament miał głosować nad ustawą o związkach rejestrowych,o której mówiła córka Raula Castro.
Ustrój polityczny
Kuba oficjalnie jest republiką,z obowiązującą konstytucją z 1976,znowelizowaną w 1992.Na określenie ustroju kubańskiego politolodzy używają również zwrotu"republika socjalistyczna”,jest to jednak realny socjalizm a nie zachodnia socjaldemokracja.Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament Zgromadzenie Narodowe Władzy Ludowej(Asamblea Nacional del Poder Popular),który co 5 lat wybierany jest w wyborach powszechnych i bezpośrednich.Kierownictwo państwowe sprawuje naczelny organ władzy,31-osobowa Rada Państwa,wybierana przez parlament raz na okres jego 5-letniej kadencji.Rada Państwa kontroluje rząd i może zastępować parlament w zakresie jego działalności.Przewodniczący Rady Państwa(odpowiednik prezydenta),którym nieprzerwanie od 1976 do 2008 był Fidel Castro(równolegle przywódca Kubańskiej Partii Komunistycznej).Obecnie funkcję tę sprawuje jego brat Raúl Castro.Przewodniczący Rady Państwa wybierany jest przez Zgromadzenie Narodowe na okres pięcioletni,bez limitu sprawowanych kadencji.Władzę wykonawczą sprawuje rząd,który jest powoływany przez parlament na wniosek przewodniczącego Rady Państwa.Rząd odpowiada przed parlamentem za wszelkie podejmowane decyzje.Na Kubie funkcjonuje system monopartyjny.Rząd zdominowany jest przez kubańską partię komunistyczną Partido Comunista de Cuba(PCC).Obecnym przywódcą PCC jest Fidel Castro.Komunistyczna Partia Kuby zrzesza ok.80% ludności Kuby.Funkcjonują także Komitety Obrony Rewolucji Comites de Defensa de la Revolucion(CDR),założone w 1960.Na Kubie i na emigracji działają różne organizacje polityczne,zrzeszające dysydentów kubańskich,walczące o pluralizm,rzeczywiste zmiany polityczne w kraju i reformy gospodarcze.Najważniejsze z nich to Partia Praw Człowieka(Partido Pro-Derechos Humanos,założona w 1988),Kubańska Platforma Demokratyczna(Platforma Democratica Cubana,CDP,założona w 1990),Kubańskie Porozumienie Demokratyczne(Concertacion Democratica Cubana,CDC,założona w 1991),Partia Solidarności Demokratycznej(Partido Solidaridad Democratica, PSD, powstała w 1993), Kubańska Partia Ortodoksyjna(Partido Cubano Ortodoxo,PCO,powstała w 1999).Związki zawodowe skupione są w Centrali Pracujących Kuby(Central de Trabajedores de Cuba,CTC),pierwotnie założonej w 1939,przekształconej według wzorów marksistowskich w 1961.
Prawa człowieka
Prawa człowieka są regularnie łamane od czasu przejęcia władzy przez partię Castro,począwszy od rozstrzelania kilkuset przeciwników politycznych w więzieniu La Cabaña(którego naczelnikiem przez 5 miesięcy w roku 1959 był Ernesto Guevara).Dokumentowaniem morderstw politycznych oraz innych przypadków łamania praw człowieka zajmują się organizacje pozarządowe Cuba Archive oraz Amnesty International.Pomimo formalnego zniesienia rasizmu dyskryminowana jest ludność afrykańska.Kubański kodeks karny(art.91)przewiduje kary więzienia do 20 lat za czyny,które"zagrażają integralności państwa".Wprowadzona w 1999 roku ustawa 88 przewiduje z kolei kary więzienia za"stwarzanie zagrożenia dla socjalistycznego państwa".Jedną z największych akcji przeciwko dysydentom politycznym były masowe aresztowania 18 marca 2003("Czarna Wiosna").W ich wyniku do więzień trafiło 75 osób.Podobne akcje były powtarzane w kolejnych latach i obecnie liczbę więźniów politycznych ocenia się na 340 osób.Od 2003 roku działa nieformalny ruch na rzecz uwolnienia więźniów Damy w Bieli,złożony z żon i matek zatrzymanych.W 2009 roku w wyniku serii ciężkich pobić w więzieniu w odpowiedzi na głodówkę protestacyjną zmarł Orlando Zapata Tamayo.W 2010 roku dzięki staraniom wspólnoty międzynarodowej grupa 52 więźniów została zwolniona i po deportacji uzyskała azyl w Hiszpanii.Z drugiej strony Kuba jest jedynym krajem socjalistycznym,w którym nigdy nie zakazano działalności masonerii.Działa tam oficjalnie Wielka Loża Kuby.
Media
Oficjalnym organem prasowym Komitetu Centralnego del Partido Comunista de Cuba jest dziennik Granma,który jest jednym z dwóch dzienników wychodzących na Kubie.Do 1989 roku dostępna była również prasa radziecka(Moskowskoje Nowosti,Sputnik).Obecnie w niektórych hotelach na Kubie jest mozliwość korzystania z Internetu.Jest on jednak drogi(ok.6CUC za godzinę) i powolny.Niemniej jednak pozwala na czytanie i wysyłanie e-poczty.Do Internetu ma dostęp 2% populacji.
Fragmenty konstytucji kubańskiej
Kubańska konstytucja stwierdza,że:Kuba jest niezależnym i suwerennym państwem socjalistycznym...Nazwa państwa kubańskiego brzmi Republika Kuby.Konstytucja Kuby określa zasady systemu jednopartyjnego,(mimo iż dozwolone jest istnienie innych partii politycznych,które jednak mają marginalny wpływ na politykę,a częściej ich role spełniają związki zawodowe)stwierdzając również:Komunistyczna Partia Kuby.Jest najwyższą siłą przewodnią społeczeństwa i państwa.Konstytucja gwarantuje wolność słowa i zgromadzeń,jednak artykuł 62 konstytucji kubańskiej stwierdza:żadna z powyższych wolności przyznanych obywatelom nie może być wykorzystywana przeciw.Istnieniu i celom państwa socjalistycznego lub przeciw decyzji Ludu Kuby o budowie socjalizmu i komunizmu.Naruszanie tej zasady może być karane prawnie.
Podział administracyjny
Kuba jest podzielona na czternaście prowincji i jeden specjalny okręg administracyjny.
Religie
Na podstawie zmiany w konstytucji z dnia 12 lipca 1992 Kuba przestała mieć status państwa ateistycznego i stała się państwem świeckim.Miało to umożliwić również obywatelom wierzącym członkostwo w Partii Komunistycznej(PCC).
Dane z 2000:

·Katolicyzm 39%

·Ateizm 35%

·Spirytyzm 17%

·Protestantyzm 5,1%:

·Zielonoświątkowcy 2,7%,gł.Zbory Boże

·Konwencja Baptystyczna 0,6%

·Ewangeliczna Konwencja Kuby 0,5%

·Metodystyczny Kościół Kuby 0,4%

·Kościół Adwentystów Dnia Siódmego 0,4%

·Świadkowie Jehowy 0,8%

·Inne:
Gospodarka
Gospodarka Kuby jest prawie całkowicie upaństwowiona.Liczba pracowników sektora publicznego to ok.5 mln osób.Działalność gospodarcza jest w dużym stopniu opanowana przez członków partii rządzącej.Większość populacji ma utrudniony dostęp do pełnowartościowej żywności,m.in.z powodu znacjonalizowanej hodowli bydła i surowych kar za nielegalny ubój.Transport publiczny praktycznie nie istnieje,większość towarów można zdobyć tylko na czarnym rynku a na wyspie funkcjonują dwie waluty peso oraz tzw.peso wymienialne.Dochód narodowy na 1 mieszkańca 4500 USD(2007)(W Polsce 14100 USD(2006).Inflacja 3,1%(2007).Struktura zatrudnienia:rolnictwo 20%,przemysł 19,4%,usługi 60,6%(W Polsce:rolnictwo 16,1%,przemysł 29%,usługi 54,9%).Państwo rolniczo-przemysłowe nastawione na uprawę trzciny cukrowej,tytoniu,kawy,ryżu,bananów,warzyw i ziemniaków.Posiada wiele bogactw naturalnych,m.in.:rudy niklu(ok.33% zasobów światowych),miedzi,chromu,manganu,żelaza,kobaltu,berylu,złota,srebra,krzemu,oraz złoża ropy naftowej.Rozwinięty przemysł hutniczy,metalowy,chemiczny i elektrotechniczny.Handel zagraniczny:eksportuje się głównie cukier,minerały,tekstylia,żywność,obuwie,cement,stal,radioodbiorniki,wyroby tytoniowe,nawozy sztuczne,chemikalia m.in.do Holandii,Rosji,Hiszpanii,Niemiec i Chin.Importuje się paliwa,maszyny,żywność.Obroty towarowe z zagranicą(2007)eksport:3,702 mld USD,import:10,080 mld USD.Zadłużenie zagraniczne w 2007:16,79 mld USD(oraz około 15–20 mld USD zadłużenia wobec Rosji).W 2009 r.Raúl Castro podjął decyzję o przekazaniu w prywatne ręce ponad 45 tys.działek rolnych o powierzchni 680 tys.ha leżącej dotychczas odłogiem państwowej ziemi.
Opieka zdrowotna
Służba zdrowia dla ludzi starszych na Kubie opiera się na podstawowych zasadach powszechności,bezpłatności i dostępności.W 2002 roku Kuba miała 265 szpitali z 55864 łóżkami oraz 67079 lekarzy.W 2003 roku śmiertelność noworodków wynosiła 6,3 na 1000 urodzin.Zgony następują w większości w wyniku chorób niezakaźnych.2/3 Zgonów następują z powodu chorób serca,chorób mózgu i wypadków.Kolejne liczne przyczyny zgonów to cukrzyca,kolka wątrobowa i nadciśnienie.Kuba znacząco ograniczyła rozprzestrzenianie się AIDS oraz wirusa HIV.Dotyczą one 0,05% populacji między 15 a 49 rokiem życia jest to najniższy wskaźnik w obu Amerykach i jeden z najniższych na świecie.Na Kubie są wprowadzone powszechne szczepienia.Wszystkie kubańskie dzieci są szczepione przeciwko 13 chorobom zakaźnym.Istnieją także plany wykorzystania szczepionek dla dorosłych.Istnieje system lekarzy i pielęgniarek rodzinnych,który obejmuje ponad 97% mieszkańców Kuby(w najbliższych latach ma nim zostać objęta cała ludność).Rozwinięty jest przemysł farmaceutyczny.Krajowa produkcja leków pokrywająca 67% zapotrzebowania.Kuba ma ograniczony dostęp do 50% nowych leków produkowanych przez przedsiębiorstwa ze Stanów Zjednoczonych Ameryki.Funkcjonują cztery uczelnie medyczne,24 wydziały medyczne,4 dentystyczne i ponad 50 szkół pielęgniarskich i ochrony zdrowia.Większość szpitali posiada własne jednostki edukacyjne lub instytuty nauk medycznych.Kuba rozwinęła kilka programów medycznych wysokiej klasy.Najistotniejsze są programy diagnozowania i leczenia raka,niewydolności nerek,centra kardiologiczne,wczesna diagnoza wad wrodzonych,badania prenatalne,programy dawców krwi i produkcja leków na bazie krwi.Program badań prenatalnych pozwolił uniknąć narodzin 4 tysięcy dzieci z dziedzicznymi deformacjami.Działa program genetyki,który redukuje skutki zespołu Downa i innych chorób.Wspólnoty lokalne mają udział w ochronie zdrowia i programach medycznych.Na Kubie wynaleziono jedyną na świecie szczepionkę przeciwko meningokokom grupy B.Osiągnięcia Kuby na polu ochrony zdrowia pozwoliły od 1983 roku spełniać,a nawet przekroczyć standardy Opieki Medycznej dla Każdego,wyznaczone przez Światową Organizację Zdrowia(WHO).Na Kubie działają polikliniki,będące pierwszym elementem łańcucha systemu opieki zdrowotnej, który od 1997 roku,według oceny WHO jest jednym z 28 najbardziej kompletnych na świecie.W 2009 roku 14732 Kubańczyków pracowało w służbie zdrowia 65 różnych krajów.Kuba wprowadziła Program Kompletnej Ochrony Zdrowia,w ramach którego udziela pomocy władzom i społeczeństwom innych krajów.W ramach programu 3117 kubańskich specjalistów,z których 2412 to lekarze,pracuje w 22 krajach.Kolejnych 10 tysięcy lekarzy zgłosiło się do kontynuowania programu.W obecnej chwili Kuba wysyła do krajów trzeciego świata więcej lekarzy,niż wszystkie kraje ONZ łącznie.
Bezpieczeństwo socjalne
Kubański system zabezpieczeń społecznych chroni 1438295 osób poprzez zabezpieczenia i 331681 poprzez pomoc społeczną.W 1995 roku rozpoczęto Plan Działania na rzecz Opieki nad Niepełnosprawnymi,w celu zapewnienia koordynacji kwestii związanych z zatrudnieniem,dostępnością,zdrowiem,wykształceniem,szkoleniem oraz wykorzystaniem informacji i technologii komunikacyjnych.Kuba rozwinęła nowe usługi społeczne takie jak„Pracownik Domowy”,usługi żywnościowe i pomoc dla matek dzieci z poważną niepełnosprawnością,wykorzystanie komputerów i innych programów audiowizualnych,postępującą eliminację barier architektonicznych,program technik pomocy protetycznej,system napisów w najważniejszych programach telewizyjnych,system Braille'a w bibliotekach i specjalistyczne telefony dotykowe dla niewidomych i niesłyszących itp.Urlop macierzyński dla matek dzieci niepełnosprawnych wynosi 3 lata.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz