Gospodarka
i finanse
Gospodarka Watykanu opiera się m.in.na dochodach z
pielgrzymek i wizyt w muzeach(rocznie od 4 do 7 mln turystów;w 2007:4,3 mln),rękodzieła
i emisji znaczków pocztowych oraz na dochodach z inwestycji na rynkach
finansowych.Watykan ma prawo bicia własnych monet,które są często rarytasami
numizmatycznymi.Posiada też swoją gazetę(L'Osservatore Romano),telewizję(Watykański
Ośrodek Telewizyjny) i rozgłośnię radiową(Radio Watykańskie).Na terenie
Watykanu znajduje się mała stacja kolejowa.Państwo Watykańskie posiada osobny
od Stolicy Apostolskiej bilans finansowy.W 2007 r.zamknął się on pozytywnym saldem
w wysokości 6,7 mln euro,choć suma ta jest ponad trzykrotnie niższa niż przed
rokiem(21,8 mln w 2006).W 2008 roku budżet Państwa Watykańskiego zamknął się
wysokim deficytem wynoszącym ponad 15 mln euro.Znaczne zyski osiągają Muzea
Watykańskie.
Nazwa
Nazwa"Watykan"pochodzi od łacińskiego vaticinius,vaticinia,vaticinium
oznaczającego proroczy,przepowiadający przyszłość,wieszczy,wróżebny.
Pokrewny
wyraz został użyty m.in.w Wulgacie,księga Nehemiasza 6:12:
et intellexi
quod Deus non misisset eum sed quasi vaticinans locutus esset ad me et Tobia et
Sanaballat conduxissent eum
Przeniknąłem
bowiem:Nie Bóg go posłał,lecz on wypowiedział to proroctwo o mnie,ponieważ go
przekupili Tobiasz wraz z Sanballatem.
Także słowo vates oznacza wieszcza.Drugi człon nazwy
pochodzi od łacińskiego canto,are śpiewać,grać,wieszczyć.Vaticanus mogło więc
oznaczać także Miejsce wróżbitów lub Miejsce prorocze.Polskim odpowiednikiem
byłby tu Wróżów lub Wieszczów.Określenie pochodzi zapewne od wróżbiarzy,którzy
oferowali w tym miejscu swoje usługi starożytnym Rzymianom.W Rzymie istniał
też,według świętego Augustyna,kult boga Vaticanusa odpowiedzialnego za kwilenie
niemowląt.Nazwa państwa pochodzi od wzgórza na prawym brzegu Tybru,w zachodniej
części Rzymu,gdzie była etruska osada zwana"Vatica"albo"Vaticum".Nazwą
Watykan(Pola Watykańskie)określano płaski obszar między Tybrem oraz wzgórzami
Janiculum i Monte Mario.Nazwę"Państwo Watykanskie"wymyślił Benito
Mussolini,strona kościelna proponowała nazwę"Roma vaticana"(Rzym
watykański)podczas negocjacji traktatu laterańskiego w 1929 roku.
Historia
Historia Wzgórza Watykańskiego sięga IV wieku,kiedy
cesarz rzymski przekazał biskupom Rzymu jeden z pałaców.Państwo
Kościelne,władane przez papieży,powstało później.Jego początek związany był z
tzw.donacją Konstantyna,który miał darować papieżom Rzym wraz z
okolicami.Początkowo siedzibą papieży nie był sam Watykan lecz Lateran.Watykan
był miejscem pielgrzymek do grobu św.Piotra.W pobliżu już w pierwszych wiekach
chrześcijaństwa zbudowano klasztory,przytułki i schroniska.Powstały też liczne
kramy kupieckie obsługujące podróżujących.Pierwsze umocnienia obejmujące
bazylikę św.Piotra i Mauzoleum Hadriana zostały zbudowane podczas pontyfikatu
papieża Leona IV pod koniec IX wieku.Watykan stał się miejscem,gdzie papież
mógł się schronić przed najeźdźcami.Przeniesienia siedziby papieskiej do
Watykanu dokonał Grzegorz XI 17 stycznia 1377 po powrocie z Awinionu,kiedy zastał
Pałac Laterański w ruinie.W połowie XV wieku papież Mikołaj V powiększył i
upiększył budowle watykańskie,założył również Bibliotekę Watykańską.Jego
następcy kontynuowali rozbudowę Watykanu Sykstus IV wzniósł Kaplicę Sykstyńską(1475-1483),Aleksander
VI wybudował wieżę nad kaplicą(Torre del Borgia),Juliusz II natomiast zatrudnił
Bramantego do zbudowania nowej Bazyliki św.Piotra.Państwo to utrzymało się do
1870,kiedy to armia króla Włoch Wiktora Emanuela II włączyła je do nowo powstającego
Królestwa Włoch.Papież nie zgodził się z tą decyzją i ogłosił się więźniem
Watykanu.Dopiero w 1929 faszystowski rząd włoski Benito Mussoliniego i Stolica
Apostolska podpisali tzw.traktaty laterańskie,kończące spór i gwarantujące
istnienie państwa Watykańskiego w obrębie pałacu i ogrodów watykańskich.
Topografia
miasta i budowle
Całe terytorium państwa watykańskiego od trzech
stron otoczone jest murami.W kraju znajduje się zespół pałacowo-kościelny z
Bazyliką świętego Piotra,placem św.Piotra,pałacem oraz wiele gmachów galerii,muzeów
i budynków administracyjnych.Watykan posiada też Papieską Akademię Nauk i
Obserwatorium Watykańskie założone w 1572 roku,oraz Ogrody Watykańskie.Niektóre
części Rzymu należą do Watykanu np:5 uniwersytetów,wiele kościołów,Bazylika
Laterańska,Biblioteka Laterańska.
Atrakcje
turystyczne
·renesansowo-barokowy kompleks Bazyliki
św.Piotra
·Muzea Watykańskie
·Muzeum Broni w dawnym więzieniu
·Pinakoteka
·Museo
Chiaramonti
·Museo
Sacro
·Museo
Pio Clementino
·Museo Missionario-Etnologico
·Appartamento Borgia
·Kaplica Sykstyńska ze słynnymi freskami
Michała Anioła
·Plac Świętego Piotra
·Brama św.Piotra
·Brama dzwonnicy
·Fontanna orła
·Pałac Sykstusa V
·Pałac Grzegorza XIII
·Wieża Mikołaja V
·Dziedziniec Gwardii Szwajcarskiej
·Pałac Belwederski
·Poczta Główna
·Mury Leoniańskie
Bazylika
Bazylika św.Piotra na Watykanie(wł.San Pietro in
Vaticano)została zbudowana w latach 1506-1626 rzymskokatolicka bazylika na
placu św.Piotra na Watykanie.To drugi co do wielkości kościół na
świecie(powierzchnia:23,000 m²) i jedno z najważniejszych świętych miejsc
chrześcijaństwa.Wedle tradycji stoi na miejscu ukrzyżowania i pochówku
św.Piotra,uznawanego za pierwszego papieża jego grób leży pod głównym ołtarzem.W
bazylice i w jej podziemiach znajdują się także groby innych papieży.Liczba
odwiedzających bazylikę św.Piotra jest szacowana na kilkanaście milionów
rocznie.Oprócz bazyliki św.Piotra w Rzymie znajdują się jeszcze trzy inne
kościoły mające tytuł bazyliki patriarchalnej.
Są
to:
·Bazylika św.Jana na Lateranie,
·Bazylika św.Pawła za Murami,
·Bazylika Santa Maria Maggiore(Matki
Bożej Większej).
Nauka
Najważniejszą instytucją naukową w Watykanie jest
Papieska Akademia Nauk(założona w 1603 roku,zreorganizowana w 1936).Ma 80
członków powoływanych przez papieża spośród wybitnych uczonych z całego świata(głównie
przedstawicieli nauk matematyczno-przyrodniczych).Akademia nie prowadzi
własnych badań naukowych,jest organem opiniodawczym papieża w sprawach nauki.Z
nieteologicznych instytucji naukowych Watykanu najbardziej znane są:Obserwatorium
Watykańskie,Watykańska Grupa Badawcza,biblioteka(Bibliotheca Apostolica
Vaticana),Pinacoteca Vaticana(założona w 1932,Muzea Watykańskie) i Watykańskie
Muzeum Historyczne(założone w 1973 roku).Pod egidą Watykanu działa 5
uniwersytetów:Papieski Uniwersytet Gregoriański(Gregorianum,założony w 1553),Papieski
Uniwersytet Laterański(założony w 1824),Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z
Akwinu(Angelicum,założone w 1909),Papieski Uniwersytet Urbaniana(założony w
1627),Papieski Uniwersytet Salezjański(założony w 1940),7 kolegiów
teologicznych,5 instytutów studyjno-badawczych,m.in.największy ośrodek studiów
biblijnych Papieski Instytut Biblijny(Biblicum,założony w 1909).
Media
·Watykański Ośrodek Telewizyjny(CTV)
·Portal internetowy
·Radio Watykańskie
·Kanał YouTube
·Gazeta L'Osservatore Romano
Tablice
rejestracyjne
Na tablicach rejestracyjnych Watykanu znajdują się
trzy czarne litery"SCV"oznaczające Watykan oraz pięć cyfr dla
samochodów administracji,a dwie litery"CV"i pięć cyfr dla samochodów
mieszkańców.Jednoślady posiadają odpowiednio litery"SCV"i cztery
cyfry dla administracji,oraz litery"CV"i cztery cyfry dla
mieszkańców.Istnieją ponadto tablice specjalne dla papieża i kardynałów–na
białym tle czerwone litery"SCV"i numery od 2 do 100.Numer 1 jest
używany przez papamobile.
Kolej
W Watykanie znajduje się jedna stacja kolejowa
Watykan,oraz 300 metrów torów kolejowych,których całość jest zarządzana przez
Włochy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz