TOP 28 ciekawostek o tsunami

Poznajcie 28 naukowych ciekawostek o tsunami jednym z najgroźniejszych żywiołów znanych człowiekowi.

1 Tsunami najczęściej wywoływane jest przez trzęsienie ziemi,jednak może pojawić się także po erupcji wulkanu,osunięciu się ziemi,gwałtownej zmianie ciśnienia atmosferycznego lub po upadku meteorytu

2 Tsunami to nie jedna,lecz cała seria ogromnych fal.Przerwa między jedną a kolejną falą może wynosić od kilku minut do dwóch godzin.Najsilniejsze zazwyczaj okazują się nie pierwsze lecz kolejne fale,często piąta lub szósta

3 Tukidydes,historyk starożytnej Grecji,żyjący na przełomie II i III w p.n.e.w swoim dziele„Wojna peloponeska”,jako pierwszy w historii utożsamił tsunami z podwodnym trzesięniem

4 W najgłębszych partiach oceanu fale tsunami nie przekraczają 1 m wysokości i nie są ich w stanie odczuć nawet przepływający nad nimi żeglarze

5 Trzęsienie ziemi o sile 9 w skali Richtera,które miało miejsce w 2004 r.w Indonezji,wyzwoliło większa energię niż wszystkie trzęsienia ziemi ostatniego 25-lecia razem wzięte.Segment podłoża morskiego o wielkości stanu Kalifornia przemieścił się w górę o ponad 9 m,wywołując tym jedno z największych tsunami w historii świata

6 Blisko 99 % wszystkich śmiertelnych ofiar tsunami ginie w promieniu ok.250 km od miejsca jego powstania i w przeciągu pierwszych 30 minut od uderzenia fali

7 Najbardziej narażone na uderzenie fal tsunami stany USA to Hawaje,Alaska,Waszyngton,Oregon i Kalifornia

8 Chociaż do dzisiaj nie został udokumentowany żaden przypadek tsunami wywołanego updakiem meteorytu,naukowcy wierzą,że ponad 3,5 miliarda lat temu to właśnie tak powstałe tsunami zmiotło wówczas życie z kuli ziemskiej
9 Jedno z największych tsunami w historii powstało 22 maja 1960 r.ponad 160 km od wybrzeża Chile.W 15 minut po tym,jak ziemia zatrzęsła się z siłą aż 9,5 stopni w skali Richtera,ogromna fala o wysokości blisko 25 m dotarła do wybrzeża.15 godzin póżniej fala tsunami uderzyła na Hawajach,a w 22 godziny po trzęsieniu ziemi dotarła do Japonii,oddalonej o ponad 16000 kilometrów od epicentrum tsunami

10 Podczas gdy fale tworzone przez podmuchy powietrza mogą poruszać się z prędkością od ok.3 do 97 km na godzinę,fale wytworzone podczas tsunami mogą osiągać prędkość aż dziesięć razy większą,bo dochodząca aż do 970 km na godzinę,czyli równą prędkości z jaką porusza się odrzutowiec

11 Tsunami,które powstało na Oceanie Indyjskim w grudniu 2004 r.pochłonęło życie aż 216000 osób,a według niektórych źródeł nawet 283000.Wśród ofiar zabójczych fal,w znacznej większości będących mieszkańcami krajów bezpośrednio dotkniętych przez żywioł,czyli Tajlandii,Sri Lanki,Melediwów,Indii i Somalii,znajdowało się także 9000 turystów,min.z Australii,Szwecji,Wielkiej Brytanii i USA,którzy na tamtejszych egzotycznych wybrzeżach spędzali święta Bożego Narodzenia

12 Drzewa palmowe,ze swoimi długimi,nagimi pniami są świetnie przystosowane do porastania nabrzeży,dlatego bardzo często podczas tsunami nie ulegają żadnemu zniszczeniu

13 W 1958 r.w Zatoce Lituya w amerykańskim stanie Alaska miało miejsce tzw.megatsunami,wywołane osuwiskiem materiału skalnego.Uderzenie żywiołu zniszczyło położoną na wzniesieniu strefę przybrzeżną zatoki aż do wysokości 524 m była to najwyższa fala tsunami jaka kiedykolwiek została odnotowana przez człowieka.Trudno uwierzyć,że zginęły wówczas tylko dwie osoby

14 Naukowcy przypuszczają,że kolejne megatsunami może powstać na Wyspach Kanaryjskich,skąd przemieści się Oceanem Atlantyckim w stronę wybrzeży USA,gdzie ponad trzydziestometrowymi falami zdewastuje Nowy Jork,Boston i Miami

15 Według statystyk lepiej nie uciekać przed tsunami samochodem,gdyż istnieje duże prawdopodobieństwo utknięcia w korku,co uniemożliwi oddalenie się od śmiercionośnej fali.Znacznie bardziej wskazana jest ucieczka pieszo i szybkie wspięcie się na najbliższe wzniesienie o wysokości co najmniej 15 m

16 Wiele z tych osób,które przeżyły pierwsze uderzenie tsunami,ginie podczas drugiej fali zbyt szybko powracają oni do swoich domostw lub w stronę plaży,aby pomóc bardziej poszkodowanym,nie zdając sobie sprawy,że wkrótce nadejdą równie niebezpieczne fale wtórne

17 Gdy fala tsunami porwie człowieka,największe szanse na przeżycie będzie miał jeśli zamiast płynąć o własnych siłach pochwyci jakiś dryfujący obiekt i pozwoli się fali unosić razem z nim

18 Choć nie jest to regułą,często na kilka lub kilkanaście minut przed pierwszym uderzeniem fali wody oceanu znacznie się cofają,nawet o kilkaset metrów,odsłaniając nagie dno morskie

19 Nazwa tsunami wywodzi się z języka japońskiego,w którym znaczy dosłownie fala portowa
20 Fale tsunami uderzają w ląd zazwyczaj z prędkością ok.35 km/h.Prędkość,z jaką przemieszcza się woda w głąb lądu zmienia się znacznie w zależności od ukształtowania terenu,na jaki się wdziera.Fale wtórne mogą przemieszczać się z podobną prędkością,a czasem nawet jeszcze szybciej niż pierwotne uderzenie

21 Fale tsunami na Oceanie Indyjskim z roku 2004,które wdarły się także do indyjskiej miejscowości Mahabalipuram,odsłoniły tam liczne zabytki rzeźbiarskie i części światyni pochodzące z VII-VIII w.które przez setki lat kryte były pod warstwą gleby i piasku

22 Sól naniesiona przez fale tsunami jest w stanie przeniknąć do wód powierzchniowych i gruntowych.W taki sposób,na skutek zatrucia wody,kataklizm może zbierać śmiertelne żniwo jeszcze przez wiele tygodni po uderzeniu

23 Chociaż ten śmiercionośny żywioł pojawił się już na wodach każdego oceanu kuli ziemskiej,to aż 80 % wszystkich tsunami wystąpiło na tzw.pacyficznym pierścieniu ognia,czyli w strefie otaczającej Ocean Spokojny

24 Wszystkie tsunami w pacyficznym pierścieniu ognia pochłonęły życie w sumie blisko pół miliona osób,z czego blisko połowa,lub według niektórych źródeł nawet większość,bo ok.280 tysięcy,to ofiary fal z dnia Bożego Narodzenia w 2004 r.

25 W Europie dotychczas odnotowano wystąpienie tylko dwóch tsunami o znaczącej sile jedno uderzyło w 1530 r.p.n.e.na Krecie i otaczającym ją wybrzeżu Morza Śródziemnego,a drugie w 1755 r.w Lisbonie, w Portugalii

26 Świadkowie tsunami na Oceanie Indyjskim z 2004 r.twierdzą,że na kilka godzin przed uderzeniem ściany wody,zaobserwowali stada słoni i flamingów przemieszczające się na wziesienia terenu,oraz dziwne zachowanie psów i zwierząt w zoo,które nie opuszczały swoich schronień.Ostatecznie,wśród ofiar żywiołu nie znalazło się wiele zwierząt

27 Japonia,w której częstotliwość występowania tsunami jest szczególnie wysoka,ma najbardziej zaawansowany na świecie system ostrzegania przed tym żywiołem składa się on z ponad 1500 sejsmografow i ponad 500 podwodnych przyrządów pomiarowych,których utrzymanie rocznie koszuje kraj równowartość ok.60 milionów złotych

28 Szacuje się,że tsunami,które nawiedziło Japonię w 2011 r.było najbardziej kosztowną katastrofą naturalną w historii świata