poniedziałek, 26 lutego 2018

Odkrywca spadającej planety

Dr Gracjan Maciejewski z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wraz z kierowanym przez siebie międzynarodowym zespołem badawczym zaobserwował zjawisko świadczące o tym,że jedna z pozasłonecznych planet spada na swoją macierzystą gwiazdę.Planeta WASP-12 b została odkryta w 2008 roku w ramach projektu Wide Angle Search for Planets(WASP) i od samego początku zadziwiała astronomów mówi dr Gracjan Maciejewski.Planeta zaliczana jest do gazowych olbrzymów,czyli planet podobnych do Jowisza czy Saturna.Znajduje się jednak zaskakująco blisko swojej macierzystej gwiazdy,bo w odległości zaledwie 3,4 mln km(17 razy bliżej niż Merkury od Słońca).To powoduje,że na planecie panuje wysoka temperatura rzędu 2000 °C.Co więcej,orbita planety WASP-12 b jest zorientowana w taki sposób,że obserwujemy zjawisko tranzytu,czyli chwilowe osłabienia blasku gwiazdy wskutek zasłonięcia fragmentu jej tarczy przez planetę.Dzieje się to cyklicznie co zaledwie 26 godzin i 12 minut,czyli co pełen okres obiegu planety wokół swojej gwiazdy(dla porównania:Ziemia potrzebuje jednego roku,czyli 8766 godzin na dokonanie pełnego obiegu wokół Słońca).Badania tego pozasłonecznego układu planetarnego prowadzę już od 2010 roku.Początkowo moją uwagę przyciągnęły pewne cechy orbity planety,które mogłyby świadczyć o istnieniu w tym układzie dodatkowych planet.Analizując materiał obserwacyjny zauważyłem,że okres obiegu planety systematycznie skraca się w tempie 26 tysięcznych sekundy na rok.Innymi słowy orbita zacieśnia się o około 600 m rocznie.Wyjaśnia astronom z UMK.Obliczenia wskazują,że planeta ostatecznie spadnie na gwiazdę za około milion lat.Jest to bardzo krótki czas w porównaniu z szacowanym na około 2 miliardy lat wiekiem badanego układu planetarnego.Za zacieśnianie orbity odpowiedzialne są pływy,jakie planeta wzbudza na swojej macierzystej gwieździe(podobne zjawisko obserwujemy na Ziemi w postaci pływów morskich,za powstanie których odpowiedzialna jest siła grawitacji Księżyca i Słońca).Wyniki badań dostarczają unikatowych informacji o własnościach wnętrza gwiazdy związanych z efektywnością rozpraszania energii pływów.W skład zespołu dra Maciejewskiego,poza współpracownikami z Bułgarii,Hiszpanii,Niemiec i Korei Południowej,wchodzą także dr Grzegorz Nowak z Centrum Astronomii UMK oraz dr Łukasz Bukowiecki absolwent studiów doktoranckich na UMK.Większość obserwacji wykonano teleskopami ulokowanymi w południowej Hiszpanii,Bułgarii i na Wyspach Kanaryjskich.Część kluczowych obserwacji wykonano teleskopem fotometrycznym w Centrum Astronomii w podtoruńskich Piwnicach.Wyniki badań zostaną opublikowane w kwietniowym numerze czasopisma Astronomy&Astrophysics.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz