Arabia Saudyjska

(arab.السعودية As-Su'udijja),Królestwo Arabii Saudyjskiej(arab.المملكة العربيّة السّعوديّة Al-Mamlaka al-Arabijja as-Su'udijja)państwo położone w zachodniej Azji,na Półwyspie Arabskim.
Graniczy z:

•Irakiem,

•Jordanią,

•Kuwejtem,

•Omanem,

•Katarem,

•Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi

•i Jemenem.

Stolica znajduje się w Rijadzie.Arabia Saudyjska jest jednym z państw założycielskich Ligi Państw Arabskich.

Informacje ogólne

Położenie geograficzne:25°00'N,45°00'E

Większe miasta(IX 2004):

•Rijad(4087 tys.)

•Dżudda(2801 tys.)

•Mekka(1294 tys.)

•Medyna(918,9 tys.)

•i Dammam(744,3 tys.)

Długość granic lądowych:4415 km

•Jemen 1458 km

•Irak 814 km

•Jordania 728 km

•Oman 676 km

•Zjednoczone Emiraty Arabskie 457 km

•Kuwejt 222 km

•Katar 60 km

Długość wybrzeża:2640 km

•Najwyższy punkt(prawdopodobnie):Dżabal as-Sauda 3133 m n.p.m.

•Najniższy punkt:Zatoka Perska 0 m n.p.m.

Waluta:1 rial saudyjski=20 kirszów=100 halali

Polityka:

•monarchia dziedziczna,

•rząd powoływany przez króla,

•Zgromadzenie Doradcze nominowane przez władze,

•istnieją plany częściowo wolnych wyborów do samorządu terytorialnego i parlamentu;

•duża rola rodziny królewskiej

Religie:

•islam sunnicki w wersji wahhabickiej;obowiązuje szariat.

Mniejszości narodowe:

•Jemenici 9,6%;

•Arabowie z innych krajów 3,4%;

•znaczna ilość pracowników z różnych krajów.

Święto narodowe:Dzień Unifikacji Królestwa 23 września(1932)

Czas:Arabia Saudyjska nie przyjęła konwencji i nie wyznaczyła czasu urzędowego na całym terytorium kraju obowiązuje czas słoneczny.Czas strefowy(UTC+3)jest w użyciu wyłącznie w celu ułatwień na arenie międzynarodowej.

Historia

Arabia Saudyjska sięga korzeniami do pierwszych cywilizacji Półwyspu Arabskiego.Było to ważne centrum handlu,oraz miejsce pielgrzymek wielu muzułmanów z całego świata.Na obszarach dzisiejszej Arabii Saudyjskiej powstała ta monoteistyczna religia,gdy w 622 Mahomet przeszedł z Mekki do Medyny.Na początku XVIII wieku powstał i rozprzestrzenił się na Półwyspie Arabskim fundamentalistyczny ruch muzułmański wahhabitów.W efekcie nastąpiło zjednoczenie plemion arabskich i utworzenie państwa wahhabitów,którego władcą został Nadżdu-Muhammad ibn Saud,założyciel panującej do dziś dynastii saudyjskiej.Pod koniec XIX wieku(ok.1887)państwo wahabitów przestało istnieć wskutek walk wewnętrznych oraz interwencji Imperium Osmańskiego.Nadżd został zajęty przez panujących w Dżabal Szam mar emirów z dynastii Raszydytów,Saudowie zaś udali się na wygnanie do Kuwejtu.Popularność i sukces władców z tego rodu wzbudziła podejrzenia Imperium Ottomańskiego,która wówczas dominowała w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.W 1818,Ottomanie wysłali wojsko wyposażone w nowoczesną,jak na tamte czasy,artylerię,do zachodnich terenów kraju.Ottomańska armia oblegała Diraiję,w tamtym czasie jednym z największych miast na Półwyspie.Armia wroga całkowicie zniszczyła miasto,wymordowała ludność,a nawet wyrywało z korzeniami palmy daktylowe.Po tym wydarzeniu, w 1824,władca saudyjski Turki bin Abdullah al-Saud założył nową Arabię,nieco na południe kraju,a stolicą ustanowił Rijad.Podczas 11 lat panowania,władcy udało się odzyskać zdecydowaną większość straconych ziem.W 1865 Otomanie znowu zaatakowali,tym razem z zamiarem podbicia całego Półwyspu.Zajęli sporą część państwa,a z pomocą rodu Al-Raszidów z Hail,zdobyli całą Arabię.W 1891,w obliczu klęski,król kraju poddał się i wraz z rodziną schronił się u plemion beduińskich.Stamtąd wyruszyli do Kuwejtu,gdzie przebywali na emigracji.Odrodzenie Saudów zapewnił Abdul Aziz Bin Abdul Rahman Al-Saud,zwany Ibn Saud,który w 1902 powrócił do Ar-Rijadu,a do 1906 objął kontrolę nad rejonem Nadżdu.W 1913 zdobył Al-Hasę.Mimo starań i nacisków Wielkiej Brytanii oraz Turcji podczas I wojny światowej Nadżd zachował neutralność.

Po wojnie kontynuował podboje zajmując w:

•1921 Dżabal Szam mar(przybrał wówczas tytuł sułtana Nadżdu i Krajów Zależnych),

•1924 Mekkę,

•1925 Medynę,

•a w 1926 objął protektorat nad Asirem.

•Dzięki brytyjskiemu wsparciu zajął również Al-Hidżaz.

•W latach 1929-1930 stłumił bunty plemienne,po czym ostatecznie rozwiązał bractwa wahhabitów,przyłączył Asir,a w 1932 ogłosił utworzenie Królestwa Arabii Saudyjskiej.

Od 1930 datuje się rozpoczęcie wydobycia ropy naftowej na jej terenie.11 lutego 1945 roku doszło do spotkania Franklina Delano Roosevelta z królem saudyjskim Abd al-Azizem,w trakcie którego prezydent USA obiecał 10 milionów dolarów pożyczki dla Saudyjczyków.Prowadzone w tym też czasie badania geologiczne wykazały,że Arabia Saudyjska dysponuje zasobami ropy naftowej,które mogą mieć strategiczne znaczenie dla gospodarki amerykańskiej.W roku 1960 Arabia wraz z kilkoma innymi państwami eksporterami ropy naftowej założyła Organizację Państw Eksporterów Ropy Naftowej,której celem było kontrolowanie cen tego surowca.W trakcie wojny Jom Kippur monarchia Saudyjska aktywnie popierała koalicję arabską,a w odwecie za amerykańską pomoc dla Izraela nałożyła na ten kraj embargo na handel ropą naftową.Działania te wywołały kryzys naftowy w państwach zachodnich.Dopiero po podpisaniu porozumienia pokojowego kraje arabskie wycofały się z embarga.Od stycznia tego roku w Arabii Saudyjskiej trwają protesty.

Geografia

Królestwo Arabii Saudyjskiej obejmuje prawie 80%powierzchni Półwyspu Arabskiego,co odpowiada w przybliżeniu 23%powierzchni całkowitej Stanów Zjednoczonych.Królestwo znajduje się w południowo-zachodniej części kontynentu azjatyckiego.Wschodnia część kraju to płaskowyż zaczynający się na północy pustynią Wielki Nefud i ciągnący się w wzdłuż Zatoki Perskiej,aż do największej na świecie pustyni piaszczystej Rub Al-Chali(Pusta Ćwiartka)na południu.Na zachodzie tego płaskowyżu znajduje się Nadżd,serce Półwyspu Arabskiego,znane z urwisk oraz pustyń żwirowych i piaskowych.Stolica Rijad położona jest właśnie w Nadżdzie.W zachodniej części kraju,równolegle do Morza Czerwonego,biegnie łańcuch górski.W regionie Hidżaz,usytuowanym nad Morzem Czerwonym,znajdują się święte miasta islamu Mekka i Medyna,miasto portowe Dżudda i letnia stolica kraju Taif.

Edukacja

W 1932 r.kiedy powstało Królestwo Arabii Saudyjskiej edukacja nie była ogólnie dostępna i ograniczała się do indywidualnego nauczania w religijnych szkołach prowadzonych przy meczetach na terenach miejskich.W szkołach tych uczono islamu i podstawowych umiejętności pisania i czytania.Przed końcem XX wieku,Arabia Saudyjska dysponuje ogólnokrajowym systemem edukacji,który zapewnia bezpłatną naukę,od przedszkola do uniwersytetu,dla wszystkich obywateli.Podczas gdy nauka islamu pozostaje niezmiennie bardzo istotna,nowoczesny saudyjski system edukacji zapewnia wysokiej klasy kształcenie w zakresie nowoczesnych i tradycyjnych dziedzin sztuki i nauki.Duże zróżnicowanie kierunków kształcenia jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na wysoce wykwalifikowaną i wykształconą kadrę specjalistów,niezbędną do budowy i szybkiego rozwoju państwa.

Dzisiaj,w skład ogólnokrajowego systemu edukacji Arabii Saudyjskiej wchodzi:

•7 uniwersytetów,

•ponad 24000 szkół,

•a także duża liczba college`ów oraz innych instytucji edukacyjnych.

System zapewnia wszystkim obywatelom bezpłatną edukację,książki i opiekę zdrowotną.Wydatki na edukacje stanowią około 25 procent rocznego budżetu.Pomimo szybkiego rozwoju kraju,wielu ludzi nie posiada wykształcenia.Dotyczy to głównie kobiet,które ze względu na patriarchalny charakter życia rodzinnego,nie mają dostępu do nauki.Tylko minimalny procent kobiet posiada jakieś wykształcenie.Mniej niż 1%kobiet ma wyższe wykształcenie.Te,którym udało się osiągnąć karierę,pozostają w cieniu opinii publicznej.Duży nacisk w nauce kładzie się na poznawanie islamu.

Służba zdrowia

Wkrótce po powstaniu Królestwa Arabii Saudyjskiej w 1932 r.jedną z pierwszych inicjatyw Króla Abdul Aziza Bin Abdul Rahmana Al-Sauda było poprawienie stanu opieki zdrowotnej zarówno dla obywateli saudyjskich,jak i pielgrzymów,którzy przybywają do Arabii Saudyjskiej w celu odwiedzenia świętych miejsc islamu.Kolejnym kamieniem milowym była decyzja rządu,o stworzeniu systemu bezpłatnej opieki zdrowotnej.W tym celu każdy z obszarów administracyjnych Królestwa zakładał własne ośrodki medyczne i w stosunkowo krótkim czasie,niegdyś endemiczne choroby jak malaria i ospa zostały praktycznie wykorzenione,współczynnik umieralności niemowląt został znacznie obniżony,a średnia przewidywanej długości życia obywateli znacznie wzrosła.

Ludność

Pierwotną i dominującą ludność stanowią Arabowie.Zaludnienie wynosi 26417599 w tym 5576076 obcokrajowców(szac.czerwiec 2005).Religią państwową jest islam(99%).Wyznawanie innej religii poza islamem karane jest nawet śmiercią.Najwięcej ludności zamieszkuje wybrzeża Zatoki Perskiej i Morza Czerwonego(81% ogółu ludności).Gęstość zaludnienia wynosi 14 mieszkańców na 1 km².Wysoki przyrost naturalny sięgający 2,69%.Arabia Saudyjska jest jednym z nielicznych wysoko rozwiniętych krajów,w którym liczba ludności wzrośnie znacząco w ciągu następnych 50 lat.Przeciętna arabska rodzina liczy tu ponad 6 osób.Społeczeństwo jest bardzo młode,38,2% ludności ma mniej niż 15 lat.Bardzo duża grupa ludzi w wieku produkcyjnym 59,4% społeczeństwa.Ludność w wieku emerytalnym to zaledwie 2,4% ludności.Oprócz rdzennych mieszkańców półwyspu Arabskiego kraj zamieszkują 8 milionów cudzoziemców.Są to liczni przybysze z Pakistanu,Etiopii czy Filipin.Liczba Filipińczyków sięga około miliona.Wraz z imigrantami do Arabii Saudyjskiej przybyli chrześcijanie.

Statystyki demograficzne

(2005)

Liczba ludności:26417599

Ludność według wieku

0–14 lat:38,2%(mężczyzn:5149960/kobiet:4952138)

15–64 lat:59,4%(mężczyzn:8992348/kobiet:6698633)

ponad 64 lata:2,4%(mężczyzn:334694/kobiet:289826)

Średnia wieku

W całej populacji:21,28 lat

Mężczyzn:22,84 lat

Kobiet:19,28 lat

Przyrost naturalny:2,31‰

Współczynnik urodzeń:29,56 urodzeń/1000 mieszkańców

Współczynnik zgonów:2,62 zgonów/1000 mieszkańców

Współczynnik migracji

Ludność według płci

przy narodzeniu:1,05 mężczyzn/kobiet

poniżej 15 lat:1,04 mężczyzn/kobiet

15–64 lat:1,34 mężczyzn/kobiet

powyżej 64 lat:1,16 mężczyzn/kobiet

w całej populacji:1,21 mężczyzn/kobiet

Umieralność niemowląt

W całej populacji:8,51 śmiertelnych/1000 żywych

płci męskiej:9,59 śmiertelnych/1000 żywych

płci żeńskiej:7,37 śmiertelnych/1000 żywych

Oczekiwana długość życia

W całej populacji:75,45 lat

Mężczyzn:73,45 lat

Kobiet:77,55 lat

Rozrodczość:4,05 urodzeń/kobietę

Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS:0,1%(2001)

Polityka

Jedna z nielicznych obecnie na świecie monarchii absolutnych.Krajem rządzi król i premier Abdullah bin Abdulaziz al Saud(od 1 sierpnia 2005,wcześniej od 1996 jako regent),noszący też tytuł"Strażnika Dwóch Świątyń".W państwie nie ma konstytucji uchwalonej,natomiast istnieje konstytucja nadana przez króla Fahda w 1992 roku,określająca uprawnienia rządu oraz obowiązki króla.Organem doradczym króla jest Rada Konsultacyjna,a organem władzy wykonawczej jest rząd,na czele którego stoi król.Obowiązuje parę kodeksów cywilnych opartych na prawie szariatu(prawo islamskie).Za porzucenie islamu grozi tu nawet kara śmierci.Nikt nie może sprzeciwić się królowi.Co prawda król pełni władzę absolutną,ale na jego decyzje mają wpływ tak zwani wahhabici.Do tych ludzi należą"ulemowie"czyli duchowni,którzy niekiedy mają wpływ na decyzje króla.W Arabii Saudyjskiej istnieje kara śmierci,chłosta i tortury.

Religia i obyczaje

Mniej więcej 98%mieszkańców wyznaje islam.Pozostali to chrześcijanie i wyznawcy hinduizmu,głównie są to pracownicy zagraniczni.Zdecydowana większość muzułmanów to sunnici.Oficjalna doktryna religijna to wahhabizm(najsurowsza odmiana islamu,z powodu której w Arabii Saudyjskiej są łamane nagminnie prawa człowieka).Inne religie w zasadzie nie mają prawa bytu,nie istnieją inne świątynie(oprócz kapliczek na terenie ambasad),kościoły chrześcijańskie działają nielegalnie,np.na zasadzie grup domowych,obchodzenie świąt jest praktycznie niemożliwe.W Arabii panują surowe obyczaje,kobiety muszą okrywać ciała od szyi aż po kostki.Chodzenie w"mini"czy w szortach jest niedopuszczalne.Policja"muttawa"reaguje natychmiast.Za przewinienia przewidziana jest kara chłosty.System karny jest bardzo surowy.Za kradzież przewidziana jest kara obcięcia palca,a nawet całej dłoni.Śmiercią poprzez ścięcie arabskim mieczem,karani są nie tylko mordercy i gwałciciele,ale także ludzie,którzy porzucili islam.Egzekucje wykonywane są publicznie.

W Arabii Saudyjskiej właściwie nie ma przestępczości i patologii takich jak:

•narkomania,

•alkoholizm

•i przemoc w szkole.

Jest obecna jednak:

•bezdomność,

•analfabetyzm,

•bieda

•i bezrobocie.

Turyści przybywający do Arabii Saudyjskiej(o ile tam się dostaną,ze względu na surowe procedury wizowe)nie znajdą kasyn,nocnych klubów,czy dyskotek takich jak w Europie.Chrześcijanie są także objęci surowymi zasadami,jakie obowiązują muzułmanów.To znaczy,że europejska kobieta musi zaopatrzyć się w kompletny strój tzw.czador czy też hidżab.Chrześcijanin nie może ożenić się z muzułmanką,nie może też z nimi rozmawiać,ani ich fotografować.Obecnie nawet zagraniczni wyznawcy odwiedzający ten kraj nie mają prawa zgromadzać się razem w celach religijnych i modlić.Cudzoziemcom jednak wolno,po ukazaniu paszportu potwierdzającego brak obywatelstwa Arabii Saudyjskiej,korzystać z kapliczek na terenie ambasad.Obowiązuje zakaz posiadania Biblii i publikacji chrześcijańskich oraz krzyży.Chrześcijanom nie wolno też przebywać na terenie Mekki i Medyny,świętych miast islamu.Kobiety w Arabii Saudyjskiej nie mogą prowadzić samochodu.W przypadku samotnych,pracujących kobiet są one przywożone i odwożone przez wynajętych kierowców.

Gospodarka

W latach 30.Perspektywy wzrostu i rozwoju gospodarczego wydawały się ograniczone.Nie było lotnisk,a jedyny port morski obsługiwał głównie podróżujących pielgrzymów.Transport między oddalonymi od siebie miastami odbywał się po nieutwardzonych drogach przecinających jałowe,pustynne tereny.Rolnictwo było bardzo słabo rozwinięte,a przemysł praktycznie nie istniał.Głównym źródłem dochodu był wpływy z corocznej pielgrzymki muzułmanów do świętych miast Mekki i Medyny.Nie zrażony przeciwnościami,Król Abdul Aziz,rozpoczął planowanie budowy infrastruktury kraju.

Przywiązując najwyższą wagę do kwestii:

•edukacji,

•zdrowia,

•transportu,

•rolnictwa

•i przemysłu,Król zainicjował proces rozwoju Królestwa,który trwa do dziś.

Odkrycie ropy naftowej w 1930 r.stanowiło dodatkowe wsparcie dla tego rozwoju.Inwestując około biliona USD w rozwój struktur społecznych i gospodarczych Arabia Saudyjska przeszła imponujący proces transformacji w stosunkowo krótkim okresie siedmiu dekad.Przedtem Arabia Saudyjska zmuszona była do importu prawie wszystkich dóbr i produktów,dziś dysponuje szeroką bazą przemysłową,a saudyjskie fabryki zaspokajają w znacznej części potrzeby rynku lokalnego.Wioski rybackie nad Morzem Czerwonym i Zatoką Arabską,które niegdyś były zbieraniną ubogich chat,zostały zmienione w tętniące życiem centra przemysłowe,produkujące i eksportujące do ponad 90 krajów wszystko od petrochemikaliów do elektroniki.Arabia Saudyjska jest jednym z najszybciej rozwijających się państw świata,jest najbardziej dynamiczna gospodarczo w świecie arabskim i zajmuje 20 miejsce na świecie pod względem wielkości gospodarki narodowej.

PKB na jednego mieszkańca wynosi:21,300 USD.

Przemysł

W Arabii Saudyjskiej na wybrzeżu i w szelfie Zatoki Perskiej występują bogate złoża ropy naftowej,szacowane na 26%zasobów światowych.Eksploatację złóż prowadzą(pod nadzorem przedsiębiorstwa państwowego Petromin)firmy naftowe,głównie koncern Saudi Aramco.Arabia Saudyjska zajmuje 1.miejsce na świecie w wydobyciu ropy naftowej(395 mln ton,2006 r.);

Z innych surowców wydobywa się:

•gaz ziemny,

•sól kamienną,

•surowce skalne

•oraz złoto.

Nie eksploatuje się:

•zasobnych złóż rud metali(m.in.żelaza,miedzi),

•fosforytów

•i uranu.

Silnie rozwinięty przemysł rafineryjny i petrochemiczny.Rafinerie w Ras Tannura i Al-Dżubajl nad Zatoką Perską oraz w Janbu al-Bahr nad Morzem Czerwonym(ropa dostarczana rurociągiem z wybrzeża Zatoki Perskiej)przetwarzają ok.40 mln ton ropy naftowej rocznie.Arabia Saudyjska specjalizuje się w produkcji najlepszych jakościowo benzyn i paliw lotniczych.

Po 1975 duże nakłady finansowe przeznaczono na:

•hutnictwo żelaza

•i aluminium(huty w Al-Dżubajl,Dżuddzie,Janbu al-Bahr),

•przemysł maszynowy,

•materiałów budowniczych(zwłaszcza cementu ok.10 mln ton rocznie),

•spożywczych,

•nawozów sztucznych(kombinat w Ad-Dammam)

•oraz budowę zakładów odsalających wodę morską,m.in.w Al-Dżubajl(największa odsalarnia wody morskiej na świecie) i Dżuddzie.

Duże zakłady przemysłowe w Arabii Saudyjskiej stanowią własność państwową.Coraz mniejszą rolę odgrywa rzemiosło(tkactwo,garncarstwo,wyroby z metalu).

Rolnictwo

Produkcja rolna jest wysoko dotowana i doinwestowywana w celu zapewnienia wystarczalności żywnościowej.Obszary uprawne zajmują 0,6%powierzchni kraju.Do nawadniania gruntów oprócz wód podziemnych wykorzystuje się odsoloną wodę morską.

Nowoczesne metody produkcji,m.in.wielkie zautomatyzowane szklarnie i wyspecjalizowane farmy hodowlane zapewniają Arabii Saudyjskiej samowystarczalność w produkcji:

•pszenicy,

•drobiu,

•mleka

•i warzyw.

Głównie uprawy:

•pszenica,

•proso,

•sorgo,

•jęczmień,

•warzywa,

•palma daktylowa(jeden z największych producentów daktyli na świecie),

•kawowiec,

•owoce cytrusowe.

Na półpustynnych pastwiskach(ok.39%pow.kraju)hoduje się:

•owce,

•kozy

•i wielbłądy,

•w nowoczesnych farmach drób i bydło.

•W Morzu Czerwonym poławia się ryby

•oraz perły

•i korale,zanik połowów w Zatoce Perskiej(skażenie wód zatoki ropą naftową w czasie wojny irackiej 1991).

Transport

Podczas realizacji pierwszych czterech Planów Rozwoju w latach 1970-1989,szczególny nacisk położono na ogólną poprawę jakości infrastruktury transportowej Królestwa.Obecnie Arabia Saudyjska ma dobrze rozwiniętą sieć nowoczesnych dróg,zwłaszcza między głównymi ośrodkami miejskimi i gospodarczymi.Oznakowanie jest dobre,choć napisy nie zawsze są w języku angielskim.Wewnętrzny transport autobusowy(między głównymi miastami) i kolejowy(tylko linia Rijad Dammam)jest słabo rozwinięty,lotniczy natomiast stosunkowo dobrze.Saudi Arabian Airlines zaliczają się do najbezpieczniejszych przewoźników na świecie.Poza Rijadem duże lotniska międzynarodowe znajdują się w Dżeddzie i Dammamie,a krajowe m.in.w Abha,Taifie i Tabuku).Praktycznie brak jest miejskiej komunikacji publicznej,natomiast powszechnie dostępne i stosunkowo tanie są taksówki.Baza hotelowa jest dobrze rozwinięta i nowoczesna,zwłaszcza w dużych miastach.

Podział administracyjny

Arabia Saudyjska jest podzielona na 13 prowincji(mintaqah).

Podział administracyjny AS

Nazwa arabska Nazwa polska

1 الباحة Al-Baha

2 الحدود الشمالية Al-Hudud asz-Szamalija

3 الجوف Al-Dżauf

4 المدينه Medyna

5 القصيم Al-Kasim

6 الرياض Rijad

7 الشرقية Prowincja Wschodnia

8 عسير Asir

9 حائل Hail

10 جيزان Dżizan

11 مكة المكرمة Mekka

12 نجران Nadżran

13 تبوك Tabuk

Turystyka

Turystyka na terytorium Arabii Saudyjskiej jest w dużym stopniu ograniczona.Mimo bardzo sprzyjających warunków klimatycznych,krajobrazowych,także potencjalnej atrakcyjności architektury i licznych zabytków,liczne ograniczenia sprawiają,że ów potencjał jest niewykorzystany.Przyczyniają się do tego z jednej strony ograniczenia obyczajowe(chociażby niemożliwość korzystania z kąpieli na plażach przez kobiety),a z drugiej strony wrogość otoczenia(Polskie MSZ ostrzega przed podróżowaniem w odległe rejony górskie i pustynne,a także przygraniczne,ze względu na zagrożenie terrorystyczne).Także służby policyjne i bardzo restrykcyjna polityka wizowa utrudniają odwiedzenie kraju.Turystom nie daje się żadnych forów.De facto,na większą skalę z turystyką wiążą się jedynie liczne pielgrzymki do świętych miast islamu każdy muzułmanin ma bowiem obowiązek raz w życiu odbyć pielgrzymkę do Mekki tzw.hadżdż.