Geografia
Gwinea Równikowa jest podzielona na dwie
części:dużą(2017 km²),wulkaniczną wyspę Bioko(za czasów kolonialnych Fernando
Po)oraz Mbini(w czasach kolonialnych pod nazwą Rio Muni).Kontynentalna cześć
Gwinei Równikowej Mbini leży w zachodniej części centralnej Afryki,wciśnięta
między Kamerun i Gabon.Do Gwinei Równikowej należy też niewielka(17,5 km²)wulkaniczna
wyspa w Zatoce Gwinejskiej-Pagalu(dawniej Annobón)położona ok.600 km na południowy
zachód od wyspy Bioko.Do tego dochodzą pomniejsze przybrzeżne wyspy:Corisco(15
km²),Elobey Grande(2,27 km²),Elobey Chico(0,19 km²),Mbañe(0,30 km²) i inne.
Klimat
Obszar Gwinei Równikowej znajduje się pod wpływem
klimatu równikowego wybitnie wilgotnego.Klimat ten cechuje występowanie dwóch
pór deszczowych w ciągu całego roku(luty–czerwiec oraz wrzesień–grudzień).Średnia
temperatura maksymalna notowana w stolicy kraju(Malabo)waha się od
31,0°C(1993)do 33,4°C(1998).Średnia temperatura minimalna waha się od
13,4°C(1991)do 21,7°C(2003).Roczna suma opadów wynosi od 1459 mm(1994)do 2700
mm(2002),co znajduje odzwierciedlenie w liczbie dni z opadami deszczu od 121 do
249.Wilgotność względna minimalna wynosi od 71,8 do 74,7%, natomiast maksymalna
sięga od 97,2 do 99,7%.Bliskość oceanu sprawia,że wahania temperatur w ciągu
roku są niewielkie.Średnie miesięczne temperatury powietrza wynoszą ok.26°C.Średnie
roczne ciśnienie atmosferyczne waha się w granicach od 1005,2 do 1009,3 hPa.
Podział administracyjny
Gwinea
Równikowa podzielona jest na 7 prowincji:
·Annobón/Pagalu(San
Antonio de Palé)
·Bioko Południowe(Luba)
·Bioko Północne(Malabo)
·Kié-Ntem(Ebebiyín)
·Prowincja Nadmorska(Bata)
·Prowincja Środkowo-Południowa(Evinayong)
·Wele-Nzas(Mongomo)
Historia
Pierwszymi mieszkańcami kontynentalnej części Gwinei
Równikowej byli prawdopodobnie Pigmeje,których izolowane osady można znaleźć w północnej
części regionu Mbini.W XVII-XIX wieku przybyli tu przedstawiciele ludów
Bantu lud Fangów.Na wyspę Bioko migrowali przedstawiciele ludu Bubi,zamieszkującego
Kamerun i Mbini.Mieszkańcy Pagalu pochodzący z Angoli zostali sprowadzeni przez
Portugalczyków.Pierwszym Europejczykiem,który tu przybył w 1471,był portugalski
odkrywca wyspy Bioko Fernão do Pó,który wybrał się tu w poszukiwaniu drogi do
Indii.Nadał on wyspie nazwę Flor Formosa,czyli"piękny kwiat".Szybko
jednak przyjęła się nazwa od imienia jej odkrywcy,później zhispanizowana na
Fernando Po.Wyspa ta i sąsiednia Annobón(obecnie Pagalu)zostały zasiedlone przez
Portugalczyków już w 1474.Zachowali kontrolę nad wyspami i wybrzeżem Gwinei aż,do
1778,kiedy to na mocy traktatu z El Pardo scedowali prawo do tego obszaru
Hiszpanii w zamian za terytoria w Ameryce Południowej.W latach 1827-1843
Brytyjczycy utworzyli na wyspie Bioko bazę wypadową do zwalczania handlu
niewolnikami w Zatoce Gwinejskiej.Kontynentalna część dzisiejszej Gwinei
Równikowej,zwana przez Hiszpanów Rio Muni lub Hiszpańska Gwinea
Kontynentalna(hiszp.Guinea Continental Española),stała się hiszpańskim
protektoratem w 1885,a kolonią w 1900.Ponadto na początku XX wieku wydzielone
były dwie kolonie wyspiarskie Elobey,Annobón y Corisco oraz Fernando Póo.W 1909
zostały one połączone jako Hiszpańskie Terytoria Zatoki Gwinejskiej(Territorios
Españoles del Golfo de Guinea),choć częściej używana była nazwa Gwinea
Hiszpańska.Od 1935 używano podziału na część wyspiarską(Fernando Póo ze stolicą
w Santa Isabel i kontynentalną(Guinea Continental ze stolicą w Bata).1 Kwietnia
1960 dwa dystrykty zmieniły swój oficjalny status kolonii na prowincje zamorskie
Fernando Póo i Río Muni.W 1963 zostały ponownie połączone,by utworzyć zamorski
region autonomiczny Gwinei Równikowej,która uzyskała ostatecznie niepodległość
12 października 1968.
Demografia
Gwinea Równikowa posiada ludność młodą(45% nie
przekracza 15 lat)z przyrostem naturalnym ok.42‰ i śmiertelnością 16‰.Średnia
długość życia wynosi 49 lat dla mężczyzn i 53 lat dla kobiet.Tylko 4% ludności
ma więcej niż 65 lat.Wskaźnik analfabetyzmu wynosił w 1992 roku 48%,ale spadł
do 20% w 1999.Większość ludności żyje na wsi.
Etnografia
Ludność
narodowa,która stanowi 99% ludności,to
głównie Bantu(Fangowie)w Mbini i Bubi na Bioko.Główne grupy etniczne
przedstawiają
następującą strukturę:Fangowie(72% ludności,w Mbini),Bubi(15%,na
Bioko),Fernandinos(na Bioko),Bisios i Ndowes w regionie kontynentalnym i
Annobończycy na wyspie Pagalu,jedynym terytorium kraju na południowej
półkuli.Mniejszości,pochodzące główne z innych ras stanowią biali
Europejczycy
pochodzenia hiszpańskiego.Gwinea Równikowa sprowadziła Azjatów i
Afrykanów do
pracy na plantacjach kakao i kawy.Afrykanie pochodzą z Liberii,Angoli i
Mozambiku,a Azjaci to głównie Chińczycy.Istnieją również wspólnoty
brytyjska,francuska
i niemiecka,tylko wspólnota francuska nie przyswoiła oficjalnie
hiszpańskiego,jako,że francuski jest drugim językiem oficjalnym.Po
uzyskaniu niepodległości
tysiące Gwinejczyków wyjechało do Hiszpanii.Ok.100 tys.Gwinejczyków
wyjechało
do Kamerunu,Gabonu i Nigerii z powodu dyktatury Francisca Macíasa
Nguemy.Duża
liczba Gwinejczyków żyje w Brazylii,krajach hispanoamerykańskich,Stanach
Zjednoczonych czy we Francji.
Imiona
i nazwiska
Gwinejczycy mają dwa imiona,hiszpańskie i
afrykańskie.Kiedy je zapisują,imię hiszpańskie jest pierwsze,a następnie
afrykańskie,po czym zapisywane są nazwiska ojca i matki.
Języki
Językiem oficjalnym jest hiszpański,co jest zapisane
w Konstytucji.Po przystąpieniu do Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Afryki Centralnej(aby
używać franka CFA)język francuski został również oficjalnym.Oficjalnym językiem
jest również portugalski.Artykuł 4 Prawa Fundamentalnego Państwa stanowi,że"językami
oficjalnymi Republiki Gwinei Równikowej są hiszpański i francuski.Rozpoznaje się
tu także języki tubylcze(byłoby bardziej poprawne powiedzieć miejscowe)jako części
składowe kultury narodowej"(Ley constitucional Nº1/1998 z 21
stycznia):fang używany także w Kamerunie,Gabonie i Demokratycznej Republice
Konga;bubi(Bioko),annobonés na wyspie Annobón,balengue w regionie
kontynentalnym,ibo kreolski angielski(Pidgin English),również na Bioko.
Religia
·Katolicyzm 82,5%
·Protestantyzm 6,9%
·Animizm 2,9%
·Islam 0,6%
·Bahaizm 0,4%
·Świadkowie Jehowy 0,2%
Miasta
Wyróżniają się się dwa miasta:Malabo,stolica kraju z
175,4 tys.mieszkańców(dane szacunkowe 2009),położona na Bioko i Bata,miasto na
obszarze kontynentalnym z 219,3 tys.mieszkańców.Pozostałe miasta
to:Ebebiyín(31,83 tys.)Aconibe(14,18 tys.)Añisoc(13,66 tys.)Evinayong(8,92
tys.)Luba(8,04 tys.)Mongomo(6,98 tys.)Mengomeyén(6,7 tys.)Mikomeseng(6,31
tys.)Niefang(5,5 tys.)Cogo(5,42 tys.)Rebola(5,35 tys.)Nsok Nsomo(5,34
tys.)Bidjabidjan(4,84 tys.)Mbini(miasto)(4,69 tys.)Nsork(4,25
tys.)Ayene(3,92 tys.)San Antonio de Palé stolica wyspy Annobón(3,82
tys.)Nkimi(3,43 tys.)Machinda(3,35 tys.)Corisco(2,93 tys.)Akurenam(2,71
tys.)Bicurga(2,4 tys.)Baney(2,32 tys.)Nsang(2,05 tys.)Bitica(1,69 tys.)Ncue(1,63
tys.)Rio Campo(1,28 tys.) i Riaba(0,85 tys.)
Gospodarka
Przed uzyskaniem niepodległości gospodarka kraju
zarabiała głównie na produkcji i eksporcie kakao.W 1959 była krajem o najwyższym
PKB na mieszkańca w Afryce.Odkrycie ogromnych złóż ropy naftowej w 1996 i
początek jej eksploatacji przyczyniły się do potężnego wzrostu wpływów budżetowych.W
2004 roku Gwinea Równikowa była trzecim największym producentem ropy naftowej w
Afryce subsaharyjskiej.Leśnictwo,rolnictwo i rybołówstwo są także ważnymi
elementami gospodarki.Dominuje rolnictwo nastawione na zaspokajanie potrzeb
własnych.Wyniszczenie gospodarki rolnej po latach brutalnych rządów zmniejszyło
wpływ rolnictwa na rozwój gospodarczy.Pomimo PKB wynoszącego 18000 USD na
osobę(wg Międzynarodowego Funduszu Walutowego,37200 wg CIA Factbook),kraj
zajmuje dopiero 117.Wśród 177 państw na liście Human Development Index(HDI).
Święta
Święta
państwowe w Gwinei Równikowej
Data Polska nazwa Oryginalna nazwa
1 stycznia Nowy Rok
1 maja Dzień Pracy
25 maja Dzień OJA
3 sierpnia Święto Sił Zbrojnych
12 października Dzień Niepodległości
10 grudnia Dzień Praw Człowieka
25 grudnia Boże Narodzenie
Świętami państwowymi w Gwinei Równikowej są także
Wielki Piątek oraz Poniedziałek wielkanocny.
Bo najlepiej to skopiować z Wikipedii...
OdpowiedzUsuń