Polityka
Ustrój
polityczny
Zgodnie z konstytucją z 1979 zmodyfikowaną 10 sierpnia
1998 Ekwador jest republiką,w której głową państwa jest prezydent będący
zarazem szefem administracji.Prezydent wraz z wiceprezydentem są wybierani z
tej samej listy w powszechnych i bezpośrednich wyborach na czteroletnią
kadencję(nie ma możliwości reelekcji).Członkowie rządu są mianowani przez
prezydenta.Prezydent jest szefem rządu,obsadza ważniejsze stanowiska
administracyjne i prowadzi politykę zagraniczną państwa.Władza ustawodawcza
należy do jednoizbowego,stuosobowego parlamentu(Kongres Narodowy,Narodowa Izba
Reprezentantów Kongresu Narodowego).Członkowie parlamentu są wybierani w prowincjach
w bezpośrednich wyborach.Władzę wykonawczą sprawuje prezydent i odpowiedzialny
przed nim rząd.
Partie
polityczne
W Ekwadorze istnieje system wielopartyjny,cechuje go
duża niestabilność i rozdrobnienie.
Główne
partie:
·PSC Partia
Chrześcijańsko-Społeczna–centroprawicowa,założona w 1951
·PRE Ekwadorska Partia
Roldosistów–prawicowa,założona w 1982
·DP Demokracja Ludowa
·Partia Jedności Republik konserwatywna,założona
w 1991
·ID Lewica Demokratyczna założona w 1977
·PCE Partia Konserwatywna założona w 1855
·MNPP Ruch na rzecz Nowego
Państwa-Pachakutik
·MPD Ruch Ludowo-Demokratyczny
·CFP Zgrupowanie Sił Ludowych
Sytuacja
międzynarodowa
Ekwador jest członkiem ONZ od 1945 r.Jest także
członkiem wielu regionalnych organizacji jak ALADI,CAN czy SELA.
Geografia
Położenie
Państwo położone w północno-zachodniej Ameryce Południowej
nad Oceanem Spokojnym.Graniczy z Kolumbią od północy i z Peru od południa.Do
Ekwadoru należą również Wyspy Galapagos położone na Oceanie Spokojnym ok.1000
km na zachód od części kontynentalnej.
Współrzędne
geograficzne:
·Długość geog.77 30 E
·Szerokość geog.2 0 N
Powierzchnia
całkowita:283560 km²(wraz z wyspami Galapagos)
·Ląd:276840 km²
·Wody śródlądowe:6720 km²
Długość
wybrzeża:2237 km
Całkowita
długość granic:2010 km
·Z Kolumbią:590 km
·Z Peru:1420 km
Warunki
naturalne
Obszar Ekwadoru rozciąga się od nizin na wybrzeżach
Oceanu Spokojnego w zachodniej części kraju,poprzez łańcuchy górskie Andów,po
zachodnie krańce Niziny Amazonki na wschodzie.Linia brzegowa jest słabo
rozwinięta,naprzeciw jedynej dużej zatoki Guayaquil leży wyspa Puná o powierzchni
ok.900 km².
W
Ekwadorze można wyróżnić 2 prowincje fizycznogeograficzne i 5 podprowincji:
·Archipelag Galapagos(81.6 Numer według oznaczenia
regionów różnej rangi taksonomicznej)archipelag wysp położony ok.1000
kilometrów na zachód od części kontynentalnej państwa.
·Andy Ekwadorskie(81.4)Część centralna
kraju(Sierra)pokryta górskimi pasmami Andów Ekwadorskich(dwa główne łańcuchy Kordyliera
Zachodnia i Kordyliera Środkowa rozdzielone Wielką Centralną Doliną),z
kulminacją na Chimborazo(6267 m n.p.m.)jest obszarem aktywnym sejsmicznie.Występują
liczne wygasłe i czynne wulkany jak Cotopaxi(5896 m n.p.m.)czy Sangay(5230 m
n.p.m.)Położony w centralnej części kraju wulkan Cotopaxi jest
najaktywniejszym wulkanem na świecie.
·Kordyliera Centralna Andów Ekwadorskich(81.44);
·Kordyliera Nadbrzeżna Andów Ekwadorskich(81.41);
·Obniżenie Guayas-Esmeraldas(81.42);
·Kordyliera Zachodnia Andów Ekwadorskich(81.43).
·Kordyliera Wschodnia Andów
Ekwadorskich(81.45)Część wschodnia kraju(Oriente)zajmuje obszary wyżynne,łagodnie
przechodzące w Nizinę Amazonki.
Stosunki
wodne
Dobrze
rozwiniętą,gęstą sieć rzeczną tworzą m.in.należące do dorzecza Amazonki rzeki:
·Napo,
·Pastaza,
·Morona
·I Putumayo
Oraz
uchodzące do Oceanu Spokojnego:
·Esmeraldas,
·Guayas
·I Daule.
Brak większych jezior,w widłach rzek Guayas i Daule
bagna.
Klimat
Klimat równikowy,w Andach górski z piętrami
klimatycznymi,w południowej części wybrzeża suchy,pozostający pod wpływem
zimnego Prądu Peruwiańskiego.Średnia roczna suma opadów od 200 mm w południowej
części wybrzeża i 400 mm w śródgórskich kotlinach oraz w południowej części
Andów,do 3000 mm w północnej części wybrzeża,na wschodnich stokach Kordyliery
Środkowej i we wschodnim Ekwadorze.Średnie temperatury utrzymują się mniej
więcej na jednakowym poziomie przez cały rok:w stolicy kraju Quito wynoszą
ok.15°C(od 7°C do 23°C),w największym mieście kraju Guayaquil ok.26°C(od 24°C
do 27°C)
Fauna
i flora
Naturalną szatę roślinną stanowią lasy,pokrywają ponad
50% powierzchni Ekwadoru.We wschodnim Ekwadorze w dorzeczu Amazonki wilgotne
lasy równikowe(mahoniowiec,palisander,balsa,kauczukowiec),w Andach wiecznie zielone
lasy liściaste,na wybrzeżu lasy suche.Śródgórskie płaskowyże porasta
trawiasto-krzewiasta formacja zwana parámo wraz z innymi formacjami
trawiastymi.
Podział
administracyjny
Ekwador
jest podzielony na 22 prowincje(provincias)jednostki administracyjne
pierwszego rzędu.Prowincje z kolei dzielą się na 217
kantonów(cantones).
Lp
Prowincja Ilość kantonów Stolica Powierzchnia Ludność Gęstość zaludnienia
1 Azuay 14 Cuenca 7701 km² 626857 81,4 os./km²
2 Bolívar 8
Guaranda 3254 km² 200000 61,5 os./km²
3 Cañar 7
Azogues 3910 km² 200000 51,2 os./km²
4 Carchi 6
Tulcán 3605 km² 161000 44,7 os./km²
5 Chimborazo 10
Riobamba 6000 km² 480000 80 os./km²
6 Cotopaxi 7 Latacunga 3200 km² 350000 109,4 os./km²
7 El Oro 14 Machala 5988 km² 525000 87,8 os./km²
8 Esmeraldas 7
Esmeraldas 15573 km² 385000 24,7 os./km²
9 Galápagos 3
Puerto Baquerizo Moreno 8010 km² 25000 3,1 os./km²
10 Guayas 28
Guayaquil 20902 km² 3300000 157,9 os./km²
11 Imbabura 6 Ibarra 4600 km² 350000 76,1 os./km²
12 Loja 16 Loja 10793 km² 440000 40,8 os./km²
13 Los Ríos 12 Babahoyo 7250 km² 750000 103,4
os./km²
14 Manabí 21 Portoviejo 18900 km² 1200000 63,5
os./km²
15 Morona-Santiago 11 Macas 25700 km² 100000 3,9
os./km²
16 Napo 5 Tena 33500 km² 150000 4,5 os./km²
17 Orellana 4
Puerto Francisco de Orellana 20733 km² 86500 4,2 os./km²
18 Pastaza 4 Puyo 29500 km² 61800 2,1 os./km²
19 Pichincha 9
Quito b/d km² 2400000 b/d os./km²
20 Sucumbíos 7 Nueva Loja 18612 km² 145000 7,8 os./km²
21 Tungurahua 9 Ambato 3369 km² 450000 133,6 os./km²
22 Zamora-Chinchipe 9 Zamora 10556 km² 76000 7
os./km²
Historia
Pierwsze ślady osadnictwa na ziemiach należących do
Ekwadoru pochodzą z ok.8000 p.n.e.Tereny te,zamieszkane przez liczne rolnicze plemiona
indiańskie,król Tupa Inca Yupanqui włączył w granice państwa Inków w drugiej
połowie XV w.
Hiszpańska
kolonizacja
Obszar Ekwadoru został odkryty i od 1526
r.penetrowany przez Hiszpanów(wyprawy Francisco Pizarra i Diego de Almagra).Ostatecznie
konkwistadorzy dowodzeni przez podwładnego Pizarra Sebastiána de Belalcázara,opanowali
te tereny w latach 1531-1535 i założyli miasta Quito oraz Guayaquil.W 1536 r.Ekwador
włączono do Wicekrólestwa Peru.W 1563 utworzono audiencje Quito,ważną gospodarczo
bo bogatą w srebro i złoto,miasto Quito było także jej centrum kulturalno-naukowym.We
wschodniej części audiencji istniało w latach 1638-1773,posiadające sporą
autonomię państwo Maynas,administrowane przez jezuickich misjonarzy.Następnie,w
1739 tereny te włączono do Wicekrólestwa Nowa Granada.
Droga
ku niepodległości
W XVII i XVIII w.Niewolniczy przymus pracy na roli i
w kopalniach powodował liczne powstania Indian.Od drugiej połowy XVIII w.Pojawiły
się dążenia niepodległościowe wśród Kreoli i w związku z tym próby
uniezależnienia Quito od władzy hiszpańskiej.W początkach XIX w.Rozpoczęła się
walka miejscowej ludności z kolonizatorami hiszpańskimi.W 1809 r.wybuchło
powstanie,utworzono juntę rządzącą i proklamowano niepodległość,której nie
udało się jednak utrzymać na skutek stłumienia rewolty.Kolejne powstanie z 1812
r.również zostało stłumione.Od 1819 wybuchają dalsze walki pod dowództwem
gen.Antonio José de Sucre.Dzięki decydującemu zwycięstwu gen.de Sucre pod
Pichincha(24 V 1822)umożliwia wojskom Simona Bolivara wyzwolenie miasta
Quito(16 VI 1822).Działania wojskowe zostają zakończone w 1822 r.ostatecznym
zwycięstwem.W następnych latach Ekwador wstępuje,jako prowincja Quito,do
stworzonej przez Simona Bolivara federacyjnej republiki Wielkiej Kolumbii(powstałej
w 1819).W 1824 prowincja przyjmuje dzisiejszą nazwę Ekwador.Po rozpadzie
Wielkiej Kolumbii w maju 1830,Ekwador ogłasza się niezależnym państwem.Pierwszym
prezydentem zostaje gen.Juan José Flores.
Niepodległość
Przez cały okres niepodległego bytu,wewnętrzna sytuacja
polityczna kraju była bardzo skomplikowana i pełna napięć.Władzę sprawowano w
sposób niezgodny z zasadami demokracji,zmiany kolejnych ekip rządzących
dokonywały się często na drodze przewrotów wojskowych i zamachów stanu.Mimo
niepewnej sytuacji politycznej w niepodległym Ekwadorze udało się przeprowadzić
szereg postępowych reform społecznych i gospodarczych.Starano się rozwijać infrastrukturę
komunikacyjną kraju,budując wiele kilometrów linii kolejowych i dróg.
XIX-wieczną
historię Ekwadoru zdominowała rywalizacja dwóch regionów
gospodarczo-polityczno-kulturalnych:
·Sierry z ośrodkiem w Quito
·
I Costy z ośrodkiem w Guayaquil.
Nowo odkryte tereny Amazonii,nieznane i
niezagospodarowane,pozostawały poza kontrolą państwa i stanowiły obszar sporny
między Ekwadorem,Peru i Kolumbią.Rządy konserwatystów z Sierry reprezentujących
wielkich właścicieli ziemskich i armię,eksponujących rolę Kościoła katolickiego(należeli
do nich prezydenci Juan Jose Flores i G.García Moreno),przeplatały się z
rządami liberałów z Costy przedstawicieli burżuazji handlowo-przemysłowej.Walkom
o władzę towarzyszyły konflikty zbrojne z Peru i Kolumbią.Od 1852 r.rządy
objęli liberałowie,nastąpiło zniesienie niewolnictwa i wygnanie jezuitów,wprowadzono
bezpłatne szkolnictwo.W 1861 do władzy doszli konserwatyści,w 1869 r.ustanowili
konstytucje przyznającą prawa polityczne wyłącznie katolikom.Zaostrzająca się
rywalizacja między konserwatystami a liberałami doprowadziła do wojny domowej,
trwającej w latach 1895-1896.Po zwycięstwie liberałów,przejęli oni władzę w
Ekwadorze i sprawowali ją prawie nieprzerwanie do 1944.Dominującą wtedy rolę w
gospodarce i polityce zaczęła odgrywać Costa,zwłaszcza prowincja Guayaquil.Po
otwarciu Kanału Panamskiego intensywnie zaczął rozwijać się handel zagraniczny,Ekwador
stał się jednym z największych na świecie eksporterów kakao.W latach 20.XX w.Zaczęły
do Ekwadoru napływać obce kapitały(zwłaszcza brytyjski i
amerykański)inwestowane w przemysł naftowy.Rosło uzależnienie Ekwadoru od
USA.Lata 30.To okres kryzysu gospodarczego(znaczne pogorszenie sytuacji
ekonomicznej m.in.pod wpływem wielkiego kryzysu światowego)oraz destabilizacji
politycznej wywołanej licznymi zamachami stanu,w latach 1931-1940 władzę
sprawowało aż 18 prezydentów i żaden z nich nie dotrwał do końca kadencji.W
1941 wybuchła wojna z Peru o Amazonię,gdzie odkryto bogate zasoby ropy
naftowej.Wojnę zakończyło porozumienie zawarte 1942 w Rio de Janeiro pod presją
państw obu Ameryk(gwarantowane przez Argentynę,Brazylię,Chile i
USA),niekorzystne dla Ekwadoru,który utracił ok.40% swojego terytorium.W
połowie II wojny światowej Ekwador opowiedział się po stronie aliantów i w 1942
r.wypowiedział wojnę Niemcom oraz Włochom.Dzięki temu otrzymał znaczną pomoc
gospodarczą od USA,które zbudowały na ważnych pod względem strategicznym wyspach
Galápagos bazę wojskową,dla ochrony Kanału Panamskiego.
Czasy
powojenne
Ekwador zostaje w 1945 członkiem ONZ.W okresie
powojennym armia przejęła inicjatywę w życiu politycznym państwa i podjęła
próby jego unowocześnienia.W 1944 r.w wyniku powstania wojskowych,władzę przejął
José María Velasco Ibarra,który przez ok.30 lat wywierał wpływ na życie
Ekwadoru,był prezydentem w latach 1944-1947,1952-1956,1960-1961 i
1968-1972.Jego plany reform,zmierzających do modernizacji zacofanego gospodarczo,rolniczego
Ekwadoru,nie zostały zrealizowane.Prowadził niezależną politykę zagraniczną w stosunkach
z USA i kwestionował,lecz bez rezultatu,układ graniczny z Peru zawarty po
wojnie w 1942.Wojskowi sprawujący(z przerwami)władzę w latach 1961-1979 deklarowali
potrzebę reform strukturalnych,polityki rozwojowej i wzmocnienia kontroli
państwa nad gospodarką.Próbowali także nacjonalizować niektóre jej dziedziny.W
1964 zadekretowali ograniczoną reformę agrarną,którą realizowano jeszcze w
połowie lat 70.Lecz nie wywarła ona większego wpływu na zmianę struktury
rolniczej kraju.Od lat 70.Ważnym elementem gospodarki Ekwadoru stała się ropa
naftowa,której bogate złoża odkryto w 1967.W 1974 znacjonalizowano część mienia
amerykańskiego koncernu Texaco-Gulf i zmniejszono tereny koncesyjne,w 1973 r.po
odkryciu dalszych bogatych złóż ropy,Ekwador przystąpił do OPEC.Eksport ropy
poprawił sytuację gospodarczą Ekwadoru,dochody z niego nie służyły jednak
tworzeniu trwałych podstaw do rozwoju kraju.Na początku lat 80.Po spadku cen
ropy naftowej na rynkach światowych,sytuacja gospodarcza Ekwadoru ponownie się
pogorszyła,jednocześnie odżyły konflikty graniczne z Peru i Kolumbią.Po
powrocie w 1979 r.do rządów cywilnych,kolejne rządzące koalicje(1981-1988 i od
1992 centroprawicowe,1988-1992 centrolewicowa)próbowały realizować całkowicie
odmienne rozwiązania gospodarcze neoliberalne i socjaldemokratyczne,co nie
przyniosło pozytywnych i trwałych zmian w sytuacji społeczno-gospodarczej
kraju.Przybyły też nowe problemy:wzrost roszczeń(m.in.społeczno-politycznych)ludności
tubylczej(indiańsko-metyskiej),stanowiącej większość mieszkańców Ekwadoru,m.in.żądania
zwrotu ziemi nadanej reformami z 1964 i 1973 i odebranej w 1994(marsze na
stolicę,blokady dróg itd.)Według raportów USA Ekwador ma coraz bardziej
rosnący udział w nielegalnym tranzycie narkotyków.W 1993 nowo wybrany prezydent
Sixto Durán Ballén podjął decyzję o wystąpieniu Ekwadoru z OPEC.Krok ten był
konsekwencją polityki sanacji,dotyczącej gospodarki prowadzonej przez nową
ekipę rządzącą.Decyzję o wystąpieniu podjęto w związku z nieprzyznaniem
żądanych, wyższych limitów na wydobycie ropy.Wprowadzone posunięcia
oszczędnościowe,podwyżki cen,dewaluacja krajowej waluty spotkały się z
protestami związków zawodowych i ludności.W 1998 prezydentem zostaje
chrześcijański demokrata Jamil Mahuad,doprowadza do nowelizacji
konstytucji,poprzedzonej referendum,w kwestii możliwości reelekcji głowy
państwa i prawa dwukrotnego wyboru deputowanych do parlamentu.W 1999 na skutek
dużego spadku cen ropy na rynkach światowych kraj popada w duży kryzys
ekonomiczny,inflacja osiąga poziom 60%,fala strajków i demonstracji(okupacja
parlamentu przez 10 tys.Indian)zmusza prezydenta do ogłoszenia stanu
wyjątkowego.Jednak już na początku 2000 nasilają się nowe demonstracje,wspomagane
częściowo przez wojsko(nieudany wojskowy zamach stanu płk.Lucio Gutierreza),prowadzą
do obalenia prezydenta Jamila Mahuada(21 I 2000).Zostaje on zastąpiony przez
ówczesnego wiceprezydenta Gustavo Noboa Berejano.10 września 2000 zastąpiono
narodową walutę sucre dolarem amerykańskim,z czego wynikła drastyczna podwyżka
cen,która ostatecznie pogłębiła napięcie i trudną sytuację w kraju.Prezydent
Gustavo Noboa Berejano wprowadza stan wyjątkowy w całym kraju.W 2002 r.mają
miejsce kolejne wybory prezydenckie,zwycięża Lucio Gutierrez,który stał na
czele puczu z 2000.Sytuacja polityczna i gospodarcza bardzo trudna,mimo że
Ekwador jest drugim w Ameryce Południowej eksporterem ropy naftowej i pierwszym
bananów,a wzrost gospodarczy wyniósł 6% w 2004 r.to 80% mieszkańców żyje w
biedzie wskutek nieudolnych rządów i korupcji,inflacja jest nadal wysoka i
wynosi ok.25%.W ślad za tym rośnie zamęt polityczny.Już w IV 2005,w wyniku
demonstracji ulicznych parlament odsuwa od władzy prezydenta(prezydent otrzymuje
azyl polityczny w Brazylii).Urząd prezydencki obejmuje dotychczasowy
wiceprezydent Alfredo Palacio.W marcu tego roku mają miejsce protesty ludności
indiańskiej wobec planowanej umowy o wolnym handlu z USA.
Gospodarka
Gospodarka opiera się na rolnictwie i wydobyciu ropy
naftowej(drugie na kontynencie zasoby,z eksportu ropy pochodzi 42% wpływów
dewizowych).Po dość szybkim rozwoju przemysłu przetwórczego w latach 1970-1980
narosło zadłużenie zagraniczne(do 12 mld dolarów USA w 1991)oraz spadło średnie
roczne tempo wzrostu produktu krajowego brutto,z 8,7% w 1965-1980 do 1,5% w
1980-1987.Programy stabilizacyjne wprowadzane pod kontrolą Międzynarodowego
Funduszu Walutowego nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.Od 10 września 2000
r.obowiązującą walutą jest dolar amerykański,który dzieli się na 100 centów.Dawniej
jednostką monetarną było sucre=100 centavos.
Struktura
zatrudnienia:
·Rolnictwo 8%,
·Przemysł 24%,
·Usługi i handel 68%.
Dochód narodowy w 2004 wynosił 3700 USD na 1
mieszkańca.Inflacja w 2004 wyniosła 2%.Zadłużenie zagraniczne przekracza 16 mld
USD(2004).
Podatki
·Podatek dochodowy:Progresywny,z
sześcioma progami zgodnie z poniższą tabelką:
Roczne
zarobki Podatek
1 od 0 $ do 5000 $ 0%
2 od 5000 $ do 10000 $ 5%
3 od 10000 $ do 20000 $ 10%
4 od 20000 $ do 30000 $ 15%
5 od 30000 $ do 40000 $ 20%
6 powyżej 40000 $ 25%
·Podatek od sprzedaży:obowiązuje podatek
od wartości dodanej(VAT).Podstawowa stawka VAT to 12% dla większości produktów
i usług.Występuje 0% stawka VAT na produkty żywnościowe,sprzęt rolniczy,leki,książki oraz prasa i produkty eksportowe.
Dodatkowo
usługi objęte zerową stawką VAT to:
·Transport osobowy oraz towarowy,
·Usługi medyczne,
·Elektryczność,
·Woda,
·Wywóz śmieci,
·ścieki,
·Edukacja,
·Domy spokojnej starości,
·Domy opieki społecznej,
·Usługi religijne i pogrzebowe,
·Druk książek,
·inne usługi poniżej 400$.
Podatek
obrotowy:1%
·Kruczki:Ciekawym faktem jest to,że
podatku od nieruchomości nie płaci się,gdy budowa nie została ukończona.W
związku z tym spora część domów w Ekwadorze jest niedokończona.
Rolnictwo
Podstawę utrzymania 1/3 ludności stanowi rolnictwo
rozwijające się dzięki dużym,wielkoobszarowym prywatnym majątkom ziemskim(duży
udział w ogólnej powierzchni użytków rolnych).Ekwador jest jednym z
największych w świecie producentów i eksporterów bananów.Z przeznaczeniem
głównie na wywóz uprawia się także kawę i kakao.
Na
potrzeby wewnętrzne uprawia się:
·Trzcinę cukrową,
·Ryż,
·Kukurydzę,
·Pszenicę,
·Jęczmień,
·Ziemniaki,
·Maniok jadalny,
·Soję,
·Drzewa cytrusowe(głównie pomarańcze)
·Palmę oleistą
·Oraz bawełnę.
Prowadzi się tu także hodowlę bydła,trzody
chlewnej,owiec,koni i kóz.Areał ziem uprawnych został znacznie powiększony w
połowie lat 50.Dzięki zakrojonemu na szeroką skalę karczowaniu lasów.Średnia
wydajność pracy w rolnictwie jest czterokrotnie niższa niż w przemyśle.Istotnym
elementem sektora rolno-spożywczego jest dość dobrze rozwinięte rybołówstwo
zwłaszcza połów krewetek i tuńczyków.Ważną rolę odgrywa leśnictwo,eksploatujące
cenne gatunki drzew występujące w wilgotnych lasach tropikalnych,we wschodniej
części kraju(drzewo balsa,chinowiec,kauczukowiec i mahoniowiec).
Przemysł
Przemysł Ekwadoru jest słabo rozwinięty.Podstawową
gałęzią przemysłu przetwórczego jest rafinacja ropy naftowej i przetwórstwo
gazu ziemnego oraz związany z ropą przemysł chemiczny(produkcja opon i nawozów
sztucznych).Duże zakłady petrochemiczne funkcjonują w Guayaquil.Pieniądze
pochodzące z sektora naftowego rząd stara się lokować w rozwój nowych gałęzi
przemysłu,m.in.samochodowego i metalurgicznego.
Ponadto
w kraju działają zakłady branż tradycyjnych:
·Przetwórstwa spożywczego,
·Włókienniczej,
·Cementowej
·i materiałów budowlanych.
Istotną rolę w dalszym ciągu odgrywa ręczne
rzemiosło(wyrób makaty,kilimy,poncz).
Handel
Podstawowym towarem przeznaczonym na eksport jest
ropa naftowa(47% wartości eksportu).Drugą ważną grupą towarową są produkty
branży rolno-spożywczej,głównie banany i krewetki oraz ziarna kakao i kawy.Do
kraju sprowadza się przede wszystkim surowce,dobra inwestycyjne oraz artykuły
konsumpcyjne.
Głównymi
partnerami handlowymi są:
·Stany Zjednoczone,
·Kolumbia
·I Wenezuela.
Obroty
w handlu z zagranicą w 2004 wyniosły:
·eksport:7,56
mld USD
·import:7,65
mld USD
Obroty
w handlu z zagranicą w 2005 wyniosły:
·eksport:9,22
mld USD
·import:8,44
mld USD
Demografia
Statystyki
demograficzne(2006)
·Liczba ludności 13547510
Ludność
według wieku
0–14
lat 33%
·Mężczyzn:2281499
·Kobiet:2195551
15–64
lat 61,93%
·Mężczyzn:4178653
·Kobiet:4210766
Ponad
64 lata 5%
·Mężczyzn:319719
·Kobiet:361322
Średnia
wieku
·w całej populacji 23,6 lat
·mężczyzn 23,1 lat
·Kobiet 24 lat
Przyrost
naturalny 1,5%
Współczynnik
urodzeń 22,29 urodzeń/1000 mieszkańców
Współczynnik
zgonów 4,23 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik
migracji -3,11 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność
według płci
·przy narodzeniu 1,05 mężczyzn/kobiet
·poniżej 15 lat 1,05 mężczyzn/kobiet
·15–64 lat 0,99 mężczyzn/kobiet
·powyżej 64 lat 0,89 mężczyzn/kobiet
·W całej populacji 1 mężczyzn/kobiet
Umieralność
niemowląt
·w całej populacji 22,87
śmiertelnych/1000 żywych
·płci męskiej 27,42 śmiertelnych/1000
żywych
·płci żeńskiej 18,09 śmiertelnych/1000
żywych
Oczekiwana
długość życia
·w całej populacji 76,42 lat
·mężczyzn 73,55 lat
·kobiet 79,43 lat
Rozrodczość
2,68 urodzeń/kobietę
HIV/AIDS
Współczynnik
dorosłych z HIV/AIDS 0,3%(2003)
Liczba
osób żyjących z HIV/AIDS 21000(2003)
Liczba
zmarłych na HIV/AIDS 1700(2003)
Ekwador liczy 13,4 mln mieszkańców(2005).Średnia
gęstość zaludnienia wynosi 49 osób/km².W miastach zamieszkuje około 62%
ludności.7% ludności to analfabeci.Przeciętna długość życia mężczyzn to 73
lata,kobiet 79 lat.
Struktura
etniczna
Społeczeństwo Ekwadoru to w większości ludność
mieszana,pochodzenia indiańsko-europejskiego.
Według
danych CIA:
·Metysi(potomkowie mieszanych małżeństw
białych i Indian):79,3%
·Indianie południowoamerykańscy(głównie
Keczua):7%
·Potomkowie białych kolonizatorów(głównie
Hiszpanów):6,1%
·Murzyni(potomkowie afrykańskich
niewolników):7,2%
Religia
·Katolicyzm:79,9%
·Protestantyzm:6,24%:
·Zielonoświątkowcy:2,2%
·Ewangeliczne Stowarzyszenie Indian:1,42%
·Chrześcijańskie Przymierze Misyjne:0,48%
·Kościół Adwentystów Dnia Siódmego:0,43%
·Konwencja Baptystyczna:0,4%
·Mormoni:1,4%
·Świadkowie Jehowy:0,53%
Języki
Językiem urzędowym jest hiszpański,w użyciu wśród
miejscowej populacji Indian jest także język keczua,chibcha i inne.
Analfabetyzm,dane
szacunkowe na rok 2003:
·Ogólnie:7,5%
·Mężczyźni:6%
·Kobiety:9%
Największe
miasta
Tabela poniższa przedstawia miasta w Ekwadorze
mające powyżej 50 tys.mieszkańców.
Miasto
Ludność Prowincja
1 Guayaquil 3002029 Guayas
2 Quito 1399814 Pichincha
3 Cuenca 276964 Azuay
4 Santo Domingo
200421 Pichincha
5 Machala 198123
El Oro
6 Manta 183166 Manabí
7 Portoviejo
170326 Manabí
8 Eloy Alfaro
167784 Guayas
9 Ambato 154369 Tungurahua
10 Riobamba
124478 Chimborazo
11 Quevedo
119436 Los Ríos
12 Loja 117796 Loja
13 Milagro 110093 Guayas
14 Ibarra 108666 Imbabura
15 Esmeraldas
95630 Esmeraldas
16 Babahoyo
76279 Los Ríos
17 La Libertad
75881 Guayas
18 Latacunga 51717 Cotopaxi
Kultura
Święta
Święta
religijne i świeckie
Data
nazwa polska nazwa hiszpańska
1 stycznia Nowy Rok Año nuevo
Marzec kwiecień
Wielkanoc(Wielki Czwartek i Wielki Piątek)Jueves Santo y Viernes Santo
1 maja Święto pracy Día del Trabajo
24 maja Bitwa pod Pichinchą Batalla de Pichincha
24 lipca Narodziny Szymona Boliwara Natalicio de
Simón Bolivar
25 lipca Założenie Guayaquil Fundación de Guayaquil
10 sierpnia Dzień Niepodległości(rocznica powstania
w 1809)Día de la Independencia
15 sierpnia Wniebowzięcie Matki Boskiej Día de la
Asunción
9 października Niepodległość miasta Guayaquil Independencia
de Guayaquil
12 października Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa
Kolumba w 1492 r.Día de la raza
1 listopada Dzień Wszystkich Świętych Día de Todos
Los Santos
2 listopada Dzień Wszystkich Zmarłych Día de los
Difuntos
3 listopada Niepodległość miasta Cuenca Independencia
de Cuenca
6 grudnia Założenie Quito Fundación de Quito
25 grudnia Boże Narodzenie Navidad
Nauka
W Ekwadorze działa Ekwadorska Akademia
Literatury,założona w 1875,powiązana z Hiszpańską Akademią Królewską w
Madrycie.Istnieje 10 uniwersytetów,z których najstarszy i największy Centralny
Uniwersytet Ekwadoru w Quito został założony w 1769.Poza tym Politechnika
Narodowa w Quito,założona w 1869.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz